10 ta ajoyib kimyoviy tajribalar
Uchinchi shart – Kimyoviy viktorinada ikki guruh talabalari qisqa saqol-javoblarda sinaldilar.
Qiziqarli kimyo kechasi
Kecha, 25-noyabr kuni Andijon davlat universiteti katta majlislar zalida Kimyo kafedrasi tomonidan “Qiziqarli kimyo” kechasi bo‘lib o‘tdi. Unda kafedra qoshida tashkil etilgan to’garak a’zolari, Tabiiy fanlar fakulteti kimyo yo‘nalishi 3-kurs 301-va 302-guruh talabalari o‘zaro bellashdilar. Guruhlar 4 shart asosida kuch sinashdilar.
Birinchi tanishtiruv shartida guruh ishtirokchilari kimyo faniga bog’lab o‘zlarini tanishtirdilar.
Ushbu shartda 301-guruh talabalari ishtirokchilarni qiziqtirish uchun kimyoviy chaynvord tanlovini uyishtirishdi. Unda 202-guruh talabasi Avazbekov Ilyosbek g‘olib deb topildi.
“Olimlar haqida ma’lumot” shartida 301-guruh talabalari k.f.d., professor, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan ixtirochi, O‘zbekiston Tabobat akademiyasi raisi I.R.Asqarov va O‘zbekiston qahramoni, dotsent K.G‘opirovlar hamda ularning ilmiy faoliyati haqida ma’lumot berdilar. 302-guruh talabalari esa buyul kimyogar olima, Nobel mukofoti sovrindori M.S.Kyuri va M.A.Butlerov haqida ma’lumotlar berdilar.
Uchinchi shart – Kimyoviy viktorinada ikki guruh talabalari qisqa saqol-javoblarda sinaldilar.
Kimyoviy tajriba shartida ishtirokchilar qiziqarli demostratsion tajribalarni namoyish qilishdi.
Mantiqiy savollar shartida har bir jamoa 3 tadan kimyoviy mantiqiy savollarga javob berdilar.
Sardorlar bellashuvi shartida esa har ikkala guruh sardorlari kimyoviy krossvord yechdilar.
Umumiy natijalarga ko‘ra 327:310 hisob bilan 301-guruhning “Laborant” jamoasi g‘olib deb topildi.
Ushbu baxslar oralig’ida 302-guruh talabalari o’zlarining badiiy chiqishlari bilan barchaga xush kayfiyat bag’ishladilar. Xususan, ustozlar uchun kelin salom, 302-guruh talabasi Usmonova Iltijo “Shukr qilib yashang. ” nomli she’rni o‘qib berishi, qiziqarli va kulgili chiqishlar davraga ko’tarinki ruh bag’ishladi.
G‘oliblarni va faol ishtirok etgan talabalarni kafedramiz ustozlari Sh.H.Abdullaev, N.Q.To‘lakov, G‘.N.Madrahimovlar sovg‘alar va faxriy yorliqlar bilan taqdirladilar.
Obidjon Abdulloyev Kimyo kafedrasi katta o’qituvchisi, PhD
MANZILIMIZ
170100, O’zbekiston Respublikasi, Andijon shahar, Universitet ko’chasi 129-uy E-pochta: agsu_info@edu.uz Telefon/faks: 0 (374) 223 88 30 Ishonch telefon: 0 (374) 223 88 14 Transport: 75-yo’nalishdagi taksilar
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI
Saytda nashr qilinayotgan ma’lumotlar uchun mualliflar javobgar. Saytdagi har qanday ma’lumotdan foydalanishga, bizning saytga havola ko’rsatish sharti bilan ruxsat etiladi. Internet nashrlar ma’lumot ko’chirganida, qidiruv tizimlari uchun erkin, ochiq havola ko’rsatishi shart. Havola qisman yoki to’liq foydalanilishidan qat’iy nazar ko’rsatilishi shart.
10 ta ajoyib kimyoviy tajribalar
Ilm-fanni sovutish haqida gap ketganda, kimyo shohdir. Sinash uchun juda ko’p qiziqarli va qiziqarli loyihalar mavjud, ammo bu 10 ta ajoyib kimyoviy tajribalar har kimni ilmdan zavqlantirishi mumkin.
01 dan 10 gacha
Mis va azot kislotasi
Misning bir qismini azot kislotasiga joylashtirganda, Cu 2+ ionlari va nitrat ionlari koordinatasida eritmani yashil rangga, so’ngra jigarrang-yashil rangga bo’yaladi. Agar siz eritmani suyultirsangiz, suv mis atrofidagi nitrat ionlarini siqib chiqaradi va eritma ko’k rangga o’zgaradi.
10 ning 02
Kaliy yodid bilan vodorod peroksid
Sevgi bilan fil tish pastasi deb nomlanuvchi peroksid va yodiy kaliy o’rtasidagi kimyoviy reaktsiya ko’pik ustunini chiqaradi. Agar siz oziq-ovqat ranglarini qo’shsangiz, bayram tusidagi mavzular uchun “tish pastasi” ni sozlashingiz mumkin.
Suvdagi har qanday gidroksidi metall
Ishqoriy metallarning har biri suvda kuchli reaksiyaga kirishadi. Qanday kuchli? Natriy yorqin sariq rangda yonadi. Kaliy binafsha rangni yoqadi. Lityum qizil rangda yonadi. Seziy portlaydi. Davriy jadvalning gidroksidi metallar guruhi bo’ylab harakatlanish orqali tajriba o’tkazing.
04 ning 10
Termit reaktsiyasi
Termit reaktsiyasi asosan temir vaqt o’tishi bilan emas, balki zanglanganda nima bo’lishini ko’rsatadi. Boshqacha qilib aytganda, bu metallni kuydirmoqda. Agar sharoitlar to’g’ri bo’lsa, deyarli har qanday metall yonib ketadi. Ammo reaksiya odatda temir oksidini alyuminiy bilan reaksiyaga kirishish yo’li bilan amalga oshiriladi:
Agar siz chindan ham ajoyib displeyni xohlasangiz, aralashmani quruq muzning ichiga joylashtiring va keyin aralashmani yoqib ko’ring.
Olovni bo’yash
Ionlarni olovda qizdirganda, elektronlar hayajonlanib, keyin fotonlarni chiqarib, kamroq energiya holatiga tushadi. Fotonlarning energiyasi kimyoviy moddaga xos bo’lib, o’ziga xos olov ranglariga mos keladi. Bu analitik kimyo bo’yicha olov sinovi uchun asos bo’lib, bundan tashqari ular olovda qanday rang hosil qilishini ko’rish uchun turli xil kimyoviy moddalar bilan tajriba o’tkazish qiziqarli.
10 ning 06
Polimer pog’onali to’playdi qiling
Qaytarilgan to’plar bilan o’ynash kimga yoqmaydi? To’plarni tayyorlash uchun ishlatiladigan kimyoviy reaktsiya dahshatli tajriba o’tkazadi, chunki siz tarkibiy qismlarning nisbatlarini o’zgartirib, to’plarning xususiyatlarini o’zgartirishingiz mumkin.
Lixtenberg shaklini yarating
Lixtenberg figurasi yoki “elektr daraxti” – bu elektrostatik razryad paytida elektronlar bosib o’tgan yo’lning yozuvidir. Bu asosan muzlatilgan chaqmoq. Elektr daraxtini yasashning bir necha yo’li mavjud.
“Issiq muz” bilan tajriba qiling
Issiq muz – bu sirka va pishirish sodasini reaksiyaga kirishtirish orqali yaratishingiz mumkin bo’lgan natriy asetat uchun berilgan ism. Natriy asetat eritmasini super sovutish mumkin, shunda u buyruq bo’yicha kristallanadi. Kristallar paydo bo’lganda issiqlik rivojlanadi, shuning uchun u suv muziga o’xshasa ham, u issiq.
Barking itlarining tajribasi
Barking it – azot oksidi yoki azot monoksit va uglerod disulfid o’rtasidagi ekzotermik reaktsiya o’rtasidagi xemilyuminestsent reaktsiya. Reaktsiya naycha bo’ylab davom etadi, ko’k nur va o’ziga xos “to’qilgan” ovoz chiqaradi.
Namoyishning yana bir versiyasi shaffof ko’zaning ichki qismini spirtli ichimlik bilan qoplash va bug’ni yoqishni o’z ichiga oladi. Olovning old tomoni shishadan pastga tushadi, u ham xirillashadi.
10 dan 10 gacha
Shakarning suvsizlanishi
Shakarni sulfat kislota bilan reaksiyaga kirishganda, shakar kuchli darajada suvsizlanadi. Natijada uglerod qora rangining o’sishi, issiqlik va kuygan karamelning ulkan hidi paydo bo’ladi.
Kimyo haqida eng qiziqarli fakt. Organik kimyo: Qiziqarli faktlar
bir fan hosil organik kimyo deb 19-asrning oxiriga kelib. Qiziqarli faktlar yaxshi dunyoni tushunishga yordam beradi va yangi kashfiyotlar qilish o’rganadilar.
“Jonli” ovqat
kimyo haqida birinchi qiziqarli fakt ajoyib oziq-ovqat uchun keladi. Yaponiya taomlari mashhur taomlar biri – “Odori Don” – “raqs Squid.” idishga kalmar ko’pchiligi dahshatli ko’rinish kıpır kıpır Tentacles. Lekin Xavotir olmang, u uzoq vaqt davomida azob emas va hech narsa his qilmaydi. Svezheosvezhevannogo Squid guruch bir piyola va soya sous quyiladi tortishdan avval joylashtirildi. Squid Tentacles siqilishni boshlaydi. Bu mushak shartnoma sabab, bir hayvon o’limidan so’ng ayrim vaqtda SOS mavjud natriy ionlari bilan reaksiyaga uchun nerv tolalari maxsus tuzilishi bilan bog’liq.
tasodifiy kashfiyot
kimyo haqida qiziqarli faktlar ko’pincha tasodifan qilgan kashfiyotlari bilan bog’liq. Shunday qilib, 1903 yilda Edouard Benedictus, mashhur frantsuz kimyogari, bir shisha xavfsizlik ixtiro. A olim tasodifan nitroselüloz bilan to’lgan edi shisha, tushib ketdi. U Lampochka singan edi, lekin shisha singan ekanligini tushunib etdim. zarur tadqiqot kimyogar so’ng bu tarzda siz shock-dalil shisha yaratishingiz mumkin, deb topdi. birinchi xavfsizlik ko’zoynaklar ancha avtomobil hodisalari vaqtida jarohat sonini kamaytirdi avtomobillar ko’rindi beri.
jonli sensori
kimyo haqida qiziqarli faktlar inson sezuvchanlik manfaati uchun hayvonlar foydalanish haqida rivoyat. qadar 1986 Up konchilar zamin kanaryalar kirib ular bilan oldi. Bu qushlar konchi gazlar, ayniqsa, Metan va uglerod oksidi juda sezgir, aslida. Bu moddalar, hatto kichik kontsentratsiyasi havoda bir qush nobud bo’lishi mumkin. Konchilar qo’shiq va uning salomatligini kuzatib qushlar tinglash. kanareyka tashvish ko’rsatib yoki susaytirishga boshlanadi bo’lsa, u meniki tark kerak, deb aslida bir signal bo’ladi.
qush, albatta, u tez yaxshi bor, toza havoda, zaharlanish o’lib bo’lmaydi. zaharlanish alomatlari da yopildi, hatto maxsus muhr hujayralarni, Amaliy. Bugungi kunda ham, bir kanareykalar kabi yupqa ruda gazlar his, asbob ixtiro emas.
rezina
– rezina boshqa tasodifiy ixtiro: kimyo haqida qiziqarli fakt. Charlz Gudir, amerikalik olim, issiqda erib emas, va sovuqda buzmaydi rezina uchun retseptini, aniqlashdi. U tasodifan plastinka ustida qoldirib, oltingugurt va rezina aralashmasi isitiladi. kauchuk olish uchun jarayon vulkanizatsiya deb atalgan.
penitsillin
penitsillin kimyosi haqida yana bir qiziqarli fakt tasodifan kashf qilingan. Aleksandr Fleming bir necha kun davomida Staph bakteriyalar bilan Probirkaga unutib. Men bu haqda eslab qachon va men mustamlaka o’lsa kashf qildi. butun narsa bakteriyalar halok boshladi bir qolipga, aylandi. Bu, chunki bo’lgan mog’or zamburug’lari dunyodagi birinchi antibiotik olgan olim.
poltergeist
kimyo haqida qiziqarli faktlar sirli tarixi rad mumkin. Bir ko’pincha ruh bilan to’lgan eski binolarni haqida eshitish mumkin. Va narsa eskirgan va kam faoliyat isitish tizimi. Tufayli oqish uchun uglerod oksidi uyi aholisi zaharlanish sabablari bosh og’rig’i, shuningdek Hamda yozma allanarsalar bor.
o’simliklar orasida Grey kardinallar
sincap haqida qiziqarli faktlar. Kimyo hayvon va o’simliklarning xatti tushuntirishi mumkin. evolyutsiya ko’p o’simliklarning davomida o’tho’r qarshi mudofaa mexanizmlarini ishlab chiqildi. Eng tez-tez, ular bir zahar zavodi yashirmoq, lekin olimlar himoya yanada nozik usul topdim. Ba’zi o’simliklar yirtqich hayvonlarni jalb moddalar ozod . Predators o’tho’r sonini tartibga solish va “aqlli” o’simliklarning o’sish joylaridan ularni to’xtatish. Bunday mexanizm ham bunday pomidor va bodring kabi bizning odatdagi o’simliklarda bo’ladi. Misol uchun, Caterpillar bodring bargi putur etkazdi va rivojlandi sharbati qushlarni jalb hid.
oqsillar himoyachilari
Qiziqarli faktlar: Kimyo va tibbiyot bilan chambarchas bog’liq. Sichqoncha ustida tajribalar davomida virusologlaridan interferon aniqlashdi. Bu oqsil barcha umurtqali ishlab chiqarilmoqda. virus bilan bulg’angan xujayralardan hujayra maxsus oqsil ajratildi – interferon. U virusga qarshi faoliyatini bor, lekin sog’lom hujayralari bilan aloqada bo’ladi va virus ularni immun bermaydi.
metall hid
Biz, odatda, deb o’ylayman tanga, jamoat transporti, temir yo’l va hokazo. E. Metall hidi ham bilmagin tarmog’i. Bu erda faqat hidi yo’q, metall ajratadi va organik moddalar, masalan, inson ter metall yuzasi bilan aloqa natijasida hosil bo’ladi, aralashmalar. bir kishi uchun reagentlar juda oz kerak, xarakterli hid his.
qurilish materiallari
sincap haqida qiziqarli faktlar. Yaqinda oqsil kimyosi tadqiqotlar. Ular Açıklanamaz ortiq 4 milliard yil oldin ega. Oqsillar barcha tirik organizmlar qurilish bloklari bo’lgan, hayot, ilm-fan va boshqa shakllari ham ma’lum emas. eng tirik organizmlarning quruq og’irligining yarmini oqsillarni qilish.
Qiziq faktlar. Kimyo va soda
1767-yilda, Dzhozefa Pristli fermentatsiya paytida pivo chiqib sharchalar tabiatda qiziqqan. U tatib suv bir piyola, gaz to’plangan. Suv, go’zal va tasalliga boy bo’ldi. Shunday qilib, olim hozir gazli suv ishlab chiqarish uchun ishlatiladi karbonat angidrid, ochdi. Besh yil o’tib, u gaz ishlab chiqarish bilan yanada samarali usuli tasvirlangan.
shakar o’rniga
kimyo haqida Bu qiziq fakt ko’plab ilmiy kashfiyotlar deyarli tasodifan qilingan, deb taklif qiladi. Qiziquvchan ishi sükraloz xususiyatlari, zamonaviy kashf olib shakar o’rniga. Lesli hyu, yangi material trihlorsaharoza xususiyatlariga o’rganadi Londondan professor, uning yordamchisi Shashikantu Phadnisu sinov (ingliz tilida test) ko’rsatma. Student, ingliz tili kambag’al buyruq, ta’mi anglatadi, va darhol ta’lim ortidan «ta’mi», deb so’zini tushunamiz. Sükraloz juda shirin edi.
ziravor
Skatole – hayvonlar va insonlar ichaklarda hosil bo’lgan organik aralashma hisoblanadi. Bu modda najas xarakterli hid sabab bo’ladi. skatole yuqori kontsentratsiyasi, bu moddaning kichik miqdorda, najas hidi bor, lekin agar krem yoki yasmin eslatgan bir yoqimli hidi bor. Shuning uchun skatole hid parfyum, oziq-ovqat mahsulotlari va tamaki uchun ishlatiladi.
Cat va yod
kimyo haqida qiziqarli fakt – yod kashf bevosita eng keng tarqalgan mushukni ishtirok etgan. Farmatsevt va kimyogar Bernar Kurtua odatda laboratoriya dined va ko’pincha egasining yelkasiga o’tirib yoqdi, bir mushuk bilan birlashdilar. ish stoli da turgan, o’rganish sulfat kislota va o’tlar ash to’xtatib bilan idishni devirme esa keyingi taom mushuk, polga sakrab keyin. suyuqliklar aralash edi, va havo safsar bug ‘kichik qora-binafsha rang kristallar bilan ob’ektlarida joylashib ko’tarila boshladi. Shunday qilib, yangi kimyoviy element kashf qilindi.