Press "Enter" to skip to content

Kitobni qanday saqlash kerak

Rassom Iskandar Ikromovga xos ijodiy qirralardan biri kitob bezatish qonun-qoidalarining chuqur bilishi, kitob bezagi maqsad va vazifalarini aniq tushunishidadir. Aynan ushbu jihatlar A.Navoiy tavalludining 500-yilligi munosabati bilan chop etilgan – jahon adabiyoti durdonalari “Hamsa”, “Farhod va Shirin”, “Layli va Majnun” kitoblarining bezatilishida aniq namoyon bo‘ladi. Rassom badiiy vositalar orqali asarning asosiy mohiyatini yetkazib berishning uddasidan chiqqan. An’anaviy naqshlardan foydalanib, rassom ularning zamonaviy talqiniga intiladi. Uning suratlari milliy uslubda bajarilgan grafik ishlar namunasi sanaladi, ular poligrafiya nuqtai nazaridan mukammaldir.

O‘zbekiston arboblari

«O‘zbekiston arboblari» veb-sayti O‘zbekiston taraqqiyotiga hissa qo‘shgan taniqli insonlar haqida ma’lumot beradi. Ushbu sayt ilmiy-ommabop, ma’rifiy va ta’limiy resursdir.

Ikromov Iskandar

Tavallud topgan sana: 15 aprel 1904 yil

Vafot etgan sana: 6 noyabr 1972 yil

Tug’ilgan joy: Toshkent

Tarjimai hol

O‘zbek kitob grafikasi asoschilaridan biri, O‘zbekiston xalq rassomi Iskandar Ikromovning ijodiy yo‘li respublikaning ixtirochilik san’atida alohida o‘rin egallaydi.

I.Ikromov san’atni mo‘’jiza deb bilib, unga yoshligidan qiziqqan. Otasi Shoikrom akaning kasbi san’atga yaqin ham bo‘lmagan, lekin u o‘g‘lining qiziqishlarini qo‘llab-quvvatlay olgan va o‘g‘li Turkiston o‘lkashunoslik badiiy o‘quv yurtida tahsil oladi (1921-1923 yillar).

Rassomning erta ijodiy ishlari – karikaturalar – “Mushtum” hajviy jurnalida bosib chiqilgan. O‘z xotiralarini yodga olarkan, rassom shunday yozadi: ““Mushtum” jurnali tahririyatining rahbarlari Abdulla Qodiriy va G‘ozi Yunusuvlar tomonidan ushbu jurnal sahifalarida ishlarim chop etilishiga ruhsat tegdi, garchi, na malakam, na tajribam bo‘lmagan.” Bir vaqtning o‘zida, yosh rassom kitob grafikasi bilan ham shug‘ullangan.

1924 yil u Leningrad badiiy akademiyasi qoshidagi Oliy badiiy-texnik ustaxonaga o‘qishga kiradi.

Iskandar kitob bezagi sirlaridan leningradlik taniqli o‘qituvchilardan boxabar bo‘lgan. Kitob san’ati rassomi va badiiy san’at uslubchisi diplomiga ega bo‘lib, u O‘zbekistonga qaytadi va Samarqand davlat nashriyotida grafika bo‘limiga rahbarlik qiladi. Ikromovning ijodiy faoliyati O‘zbekistondagi birinchi rassom-poligrafiyachi sifatida boshlangan.

1930 yillar boshida I.Ikromov “Yangi yo‘l”, “Maorif va o‘qituvchi”, “Alanga” kabi jurnallarni bezatadi. Shu bilan birga, jurnal sahifalarida uning ma’naviy-ma’rifiy qadriyatlarni targ‘ibot qiluvchi ta’lim va san’at haqidagi maqolalari ham chop etiladi. Shu yillar tahririyat ishiga o‘zbek xalqining turmushi va hayotini yaxshi biluvchi, an’anaviy badiiy merosini yuqori qadrlovchi rus rassomlari ham qo‘shildi.

Taniqli yozuvchi Oybek rassomga shunday yozgan: “Birinchi o‘zbek-poligrafiyachi rassom – kitob “doktori”, do‘stimiz Iskandar o‘z ishiga alohida muhabbat ila yondashadi.

Rassomning samimiyati, asarlarining o‘ziga xosligi ishlarining barcha chizgi va bo‘yoqlarida ko‘zga tashlanadi. Barcha iqtidorli rassomlar kabi Iskandar chizgilar va bo‘yoqlar sirini juda yaxshi tushunadi, ularga hayot va harakat bag‘ishlaydi.” Rassomning ko‘p yillik pedagogik izlanishlari natijasi “Rasm o‘rganish”, “Kitob va gazetalar qanday chop etiladi?” (1933) qo‘llanmalari bo‘ldi. Ular ustida ish olib borar ekan, Iskandar Ikromov o‘z oldiga tasviriy san’atni o‘zbek maktablarida o‘rgatishni maqsad qiladi.

Rassomning kitob grafikasida qadimgi buyuk allomalarning (Beruniy, Abu Ali ibn Sino), o‘zbek shoir va yozuvchilari (Navoiy, Lutfiy, Hamza, Oybek, H.Olimjon, G‘.G‘ulom) asarlariga chizilgan illyustratsiyalari alohida o‘rin egallaydi. Kitoblarni bezatishda rassom naqqoshlik san’ati an’analaridan foydalanadi. Ikromovning shunday tajribalarining ilk natijasi A.Navoiyning “Farhod va Shirin” asari asosidagi musiqiy partiturasiga chizilgan naqqoshlik kompozitsiyasi bo‘lgan. Ular ustida ishlashda rassom “qush jadval”, “tamg‘a”, “islimi” kabi mavzulardan foydalangan. U kitoblarni bezatishda yaratgan sharq an’analariga xos geometrik va o‘simlik naqshlari o‘zining nafisligi va bejamdorligi bilan e’tiborni tortadi.

An’anaviy tasviriy va ifodali vositalar orqali rassom kitobni haqiqiy san’at durdonasiga aylantiradi. Boy ranglar uyg‘unligidan foydalanarkan – to‘q qizil asosda kumush rang naqsh soladi, baxmal qog‘oz betlari, yirik naqsh medalonlaridan foydalangan, “islimi” nafis naqshlari bilan sahifalar bezatilgan – rassom, har safar yuqori badiiy did namunalariga aylanuvchi kitoblar yaratadi.

Rassom Iskandar Ikromovga xos ijodiy qirralardan biri kitob bezatish qonun-qoidalarining chuqur bilishi, kitob bezagi maqsad va vazifalarini aniq tushunishidadir. Aynan ushbu jihatlar A.Navoiy tavalludining 500-yilligi munosabati bilan chop etilgan – jahon adabiyoti durdonalari “Hamsa”, “Farhod va Shirin”, “Layli va Majnun” kitoblarining bezatilishida aniq namoyon bo‘ladi. Rassom badiiy vositalar orqali asarning asosiy mohiyatini yetkazib berishning uddasidan chiqqan. An’anaviy naqshlardan foydalanib, rassom ularning zamonaviy talqiniga intiladi. Uning suratlari milliy uslubda bajarilgan grafik ishlar namunasi sanaladi, ular poligrafiya nuqtai nazaridan mukammaldir.

Yoshligida rassom an’anaviy tarbiya oladi, shu sababli, islom madaniyati tarixini, arab alifbosi va yozuvini, o‘zbek musiqasini, amaliy san’atini yaxshi biladi. Milliy an’analarning chuqur bilishi sababli, kitob bezagi orqali o‘zbek madaniyati va san’atini butun dunyo bo‘ylab ochib berish imkoniga ega bo‘ldi. Ikromovni yaqindan bilgan rassom zamondoshlari Samig‘ Abdullayev, Lutfulla Abdullayev, Chingiz Axmarov, Hikmat Rahmanov, Malik Nabiyev va boshqalar uni yodga olib, insofli, ziyoli, ishiga ijodiy yondashuvchi kabi sifatlarini eslashadi.

Rassom ijodida shoir va yozuvchilarning kitobini bezatish alohida o‘rin egallashi, uning keng dunyoqarashi, ishidagi turli uslublarini namoyon etadi. 60-yillar I.Ikromov – kitob bezagi sohasida ishlovchi yetakchi rassom-grafiklardan biri hisoblanib, ushbu san’atga milliylik jihatlari va o‘ziga xoslikni olib kirgan. Ushbu yillar rassom tomonidan bezatilgan kitoblar butun ittifoq hamda xorij ko‘rgazmalarida yuqori baholangan. Leypsig (Germaniya, 1959 y.) shahrida o‘tkazilgan Xalqaro kitob ko‘rgazmasida A.Navoiyning “Lirika” to‘plamining bezagi uchun rassom medal bilan taqdirlanganligi, o‘zbek kitob san’atining katta yutug‘idir.

1964 yil Davlat san’at muzeyida I.Ikromov tavalludining 60-yilligiga bag‘ishlangan ko‘rgazma tashkil etilib, unda ijodkorning so‘nggi yillardagi ishlari namoyish etilgan. Rassomlar uyushmasi tomonidan, shuningdek, rassom haqida o‘zbek tilida risola ham chop etiladi. Bugun ko‘pchilik oilalarning kitob javonidan betakror va nafis bezakli kitoblar munosib o‘rin egallab, rassom I.Ikromovning abadiy xotirasi saqlanmoqda.

Kitobni qanday saqlash kerak

Agar siz muntazam ravishda ko’p kitob o’qiyotgan bo’lsangiz, kitob kundaliklarini yuritish yaxshi fikr bo’lishi mumkin. Kundalik kabi, kitob jurnali o’qigan kitoblaringiz orqali hayotingizni tasvirlaydi. Har bir o’qigan kitobingiz bilan siz o’z fikrlaringiz va mulohazalaringizni tasvirlaydigan post qo’shasiz. Bu jarayon sizni yaxshiroq o’quvchi va yozuvchiga aylantirishi mumkin. Bundan tashqari, agar siz o’qiganingizning hammasini yo’qotayotganingizni sezsangiz, fikringizni yozib olish xotirangizni oshiradi. Eng muhimi, etarli vaqt o’tgach, siz kundalikingizni varaqlab, o’qiganlaringiz haqida fikr yuritishingiz mumkin.

Yozuvlarga misol

Badiiy adabiyotga jurnal javobiga misol

Badiiy adabiyotga jurnal javobiga misol

Ijroga jurnal javobiga misol

Qadam

3-qismning 1-qismi: Kitob jurnalini boshlash

  1. Kitob jurnalining afzalliklarini ko’rib chiqing. O’qish jurnalining foydaliligi oxir-oqibatda qancha o’qiganingizga bog’liq. Agar siz haftaning ko’p kunlarini o’qisangiz, bir yil ichida chuqur eslab qolishingiz mumkin bo’lgandan ko’ra ko’proq kitoblarni ko’rib chiqishga asos bor. Agar siz bir necha oy oldin o’qigan kitobingiz haqida batafsil ma’lumotni eslab qolishga qiynalayotgan bo’lsangiz, kitob jurnali katta yordam beradi. Fikrlarni yozish harakati xotirani saqlash uchun juda ko’p yordam beradi.
    • Agar siz yiliga bir nechta kitob o’qisangiz, o’qish kitobini saqlash unchalik foydali bo’lmasligi mumkin. Ushbu jurnallar odatda faqat haqiqiy o’quvchilar uchun foydalidir.
  • Garchi sizda bir-biridan ustun bo’lgan bo’lsa-da, qat’iyroq tanlov qilishdan oldin ikkala yo’nalishni ham ko’rib chiqishingiz kerak.
  • Ba’zi hollarda jismoniy va onlayn qaydlarni birlashtirish yaxshi fikrdir. Siz o’qiyotganingizda har doim ham kompyuter atrofida bo’lolmaysiz va tugallangan fikrlaringiz ushbu kitobni o’qib bo’lgach, blogga kiritilishi mumkin.
  • Chidamlilikka borganingizda, kelgusi bir necha oy ichida o’zingizni qulay his qiladigan narsani xohlaysiz. Yozuvchilar o’z jurnallariga hissiy bog’lanishni rivojlantirishlari odatiy hol emas, shuning uchun bunga loyiq bo’lgan yuqori sifatli jurnalni sotib olishni unutmang.
  • Ko’plab bepul blog saytlari mavjud. Blogspot va WordPress eng mashhurlaridan faqat bir nechtasi.
  • Agar xohlasangiz, kitob kundaliklarini shaxsiy saqlashingiz mumkin bo’lsa-da, u boshqa odamlarga siz bilan sayohatga qo’shilish imkoniyatini berishi mumkin, bu sizning o’qigan narsalaringiz va yozganingiz mazmuni haqida fikr-mulohaza va munozaralarga olib keladi.

3-qismning 2-qismi: Kitob jurnalingizni yozish

  1. Kitobning muhim ma’lumotlarini kiriting. Siz yaratgan har bir jurnal yozuvi avlodlar uchun aniq ma’lumotlarni o’z ichiga olishi kerak. Bunga muallifning ismi va kitobning nomi kiradi. Buni qalin qilib qo’yish yoki uni sahifada yoki ekranda boshqacha tarzda ajratib ko’rsatishga e’tibor bering. Shunday qilib, pastga qaytib, yozuvlaringizni ko’rib chiqish uchun o’qishingizni kuzatib borish osonroq bo’ladi.
  2. Siz unutishingiz mumkin bo’lgan faktlarni yozing. Xotira barqaror emas. Agar siz ko’p o’qigan kitobingizdan zavqlansangiz ham, materialning ko’pini yoki hatto bir qismini eslab qolishingizga va’da berilmaydi. Qanchalik ko’p narsalarni o’qisangiz, bu muammo kattaroq bo’ladi. Kitob taqdim etadigan barcha ma’lumotlarga kirishingiz kutilmasa ham, sizni qiziqtirgan narsalarni yozib qo’yganingiz ma’qul.
    • Siz belgilagan ma’lumotlar boshqa narsalarni eslab qolish uchun langar bo’lishi mumkin.
  3. Xabaringizga esda qolarli iqtiboslardan nusxa oling. Aksariyat kitoblarda sizga o’tkir satrlar kiradi.Siz xohlagan barcha tirnoqlarni qo’lga kirita olmaysiz, lekin har birida bitta yoki ikkita bo’lishi mumkin. So’zma-so’z yozib olishga arziydigan kitob. Agar siz kitobning qolgan qismi nima haqida ekanligini mukammal ifodalaydigan bir yoki ikkita qatorni topdim deb o’ylasangiz, iqtiboslarni qidirishga borish juda foydali.
    • Agar biror kitobdan iqtibos keltirayotgan bo’lsangiz, sahifa raqamini qo’shishni unutmang.
  4. O’qiyotgan kitobingizda yozish texnikasi haqida fikr bildiring. Ba’zi kitob jurnallari faqat kitob nima haqida ekanligiga tayanadi, ammo muallif o’z mavzusini qanday o’rganishi haqida gapirishning ahamiyati bor. Yozish nuqtai nazari (birinchi shaxs, uchinchi shaxs va boshqalar), kitobning uzunligi, tasvir va she’riy vositalardan foydalanish va muallif boshqa qanday usullardan foydalanganligi haqida o’ylab ko’ring.
    • Kundaligingizga yozish uchun, ba’zi texnikalar ishlaganmi yoki yo’qmi, deb o’ylagan holda his-tuyg’ularingizni yozing. Jurnal yozuvi norasmiy tanqidiy sharh bo’lishi mumkin. Texnik jihatlarni mikroskop ostiga qo’yib, vaqt o’tishi bilan yaxshi va yomon yozishni ajratish osonroq bo’ladi.
  5. Har bir kitob yozuvida joriy vaqt va joyingizga e’tibor bering. Kitob jurnali nafaqat siz o’qiganlaringizni kataloglaydi. Har qanday jurnal kabi, u ham hayotingizning borishini bilvosita sharhlaydi. Hayotiy tajribalaringiz siz o’qigan narsalaringizni belgilaydi va buning evaziga ma’lum kitoblar hayotingizning qismlari bilan bog’lanadi. Shuni yodda tutgan holda, uning ko’p qismini o’qigan vaqtingiz va joyingizni yozing.
    • O’qiganlaringiz va boshidan kechirganlaringiz o’rtasidagi bog’liqlikni yozib qo’yish ikkalasini ham yaxshiroq eslab qolishning ajoyib usuli hisoblanadi. Bu kitob va hayotingiz sharoitlari o’rtasidagi aloqani boyitishga yordam beradi.
  6. Kitobni hayotingizda sodir bo’layotgan voqealar bilan bog’lang. Kitobni o’qish tajribasini tushunish uchun o’qish paytida hayotingizda nima sodir bo’layotgani haqida bir nechta eslatmalarni yozish yaxshi fikr bo’lishi mumkin. Nima bo’layotgani haqida tasavvurga ega bo’lsangiz (qayerda yashagansiz, kim bilan uchrashgansiz va hokazo) hayotingizning o’sha bosqichidagi ko’plab mayda tafsilotlarni sizga qaytaradi.
    • Ba’zi ma’lumotlarga ega bo’lgan holda, siz ushbu kitobni o’sha paytdagi fikrlash tarzingizga moslashtirishingiz mumkin. Bu nima uchun har bir postda ma’lum narsalarga e’tibor qaratganingizni yoki yozganingizni tushuntirishga yordam beradi.
    • Albatta, agar kitob jurnali butunlay shaxsiy bo’lsa va boshqa hech kim tomonidan o’qilishi xavfi bo’lmasa, ko’proq shaxsiy ma’lumotlar kiritilishi kerak.
  7. Kitob sizni o’zgartirganmi yoki yo’qligini o’ylab ko’ring. Kitoblar o’yin-kulgi va dam olish manbai, ammo ular inson sifatida o’sishimizga yordam beradi. Siz o’qigan ko’pgina kitoblar, ehtimol, uzoq muddatli ta’sirga ega emas, ammo ba’zilari muqarrar. Agar kitob dunyoga bo’lgan qarashingizni butunlay o’zgartirgandek his qilsangiz, postingizning pastki qismida aniq eslatma qo’ying.
    • Bunday eslatmani qalin qilib qo’yish foydali bo’lishi mumkin. Shunday qilib, bir necha oy yoki yillar o’tib o’tgan yozuvlarni skanerlaganingizda, o’sha paytda siz uchun ayniqsa diqqatga sazovor bo’lganlarni tezda ko’rishingiz mumkin bo’ladi.

3-qism 3: Jurnalni sog’lom o’qish odatlarini saqlash

  1. Vaqti-vaqti bilan o’qishni qiling. Kitoblar qiziqarli, lekin faol o’qish televizor tomosha qilish yoki video o’yin o’ynashdan ko’ra biroz ko’proq motivatsiyani talab qiladi. Ba’zi odamlar o’zlariga maqsadlar qo’yish uchun o’zlarini rag’batlantirishni foydali deb bilishadi. Misol uchun, agar siz xohlagancha o’qimasangiz, “Men bu oyda uchta kitob o’qiyman” qatori bo’ylab biror narsa yozishingiz mumkin.
    • Maqsad real ekanligiga ishonch hosil qiling va ba’zi kitoblarni o’qish uchun boshqalarga qaraganda ko’proq vaqt olishini hisobga oling.
    • Goodreads barcha hisoblar uchun bepul bo’lgan yillik o’qish maqsadi xususiyatiga ega. Agar siz hisob qaydnomasi uchun ro’yxatdan o’tsangiz, yil boshida tanlangan kitob maqsadini belgilashingiz va uning oxirigacha uni qanday boshqarganingizni ko’rishingiz mumkin.
  2. O’qiyotganingizda kitobingiz postini yozing. Ba’zi kitob jurnalistlari kitobga kirish uchun kitob oxirigacha kutishni afzal ko’rishadi. Boshqalar, oldinga siljishda faol ravishda eslatma yozishni o’qish tajribasini boyitadi deb hisoblashadi. O’qish paytida yoningizda daftar bo’lishi sizni tafsilotlarga ko’proq e’tibor berishga undashi mumkin.
    • Agar siz bir muncha vaqt maktabni tark etgan bo’lsangiz va o’sha vaqtdan beri tanqidiy o’quvchi sifatida aloqangizni yo’qotganingizni bilsangiz, bu juda muhim tafsilot.
  3. O’qishni tugatgandan so’ng, postingizni tugating. Jurnalga uzoq muddatli yozuv kirishdan oldin biroz vazifani his qilishi mumkin. Ba’zi jurnalistlar o’z postlarini kitobni o’qib chiqqandan keyin bir necha kun yoki haftalargacha qoldirib, xato qilishadi. Bu kitobni saqlash maqsadini buzadi. Sizning fikringiz iloji boricha yangi bo’lishini xohlaysiz. Aks holda, kitob haqidagi xotirangiz kabi kitob haqida ko’p yozmaysiz.
  4. Kitobingizni xavfsiz joyda saqlang. Kitob jurnali uzoq muddatli majburiyatdir. Sayohatga chiqqaningizda uni o’zingiz bilan olib kelish tavsiya etilsa ham, kitob jurnalingizni yo’qotish, unga qancha vaqt va kuch sarflaganingizga qarab, tasodifan halokatli bo’lishi mumkin. Kitoblar orasida bo’lganingizda bir joyni saqlashni odat qiling.
    • Agar siz o’z postlaringizni ommaviy blogda nashr qilmasangiz ham, xabarlaringizning boshqa nusxasini yozib olish ularni butunlay yo’qotishdan sug’urta bo’lishi mumkin.
  5. Kitob jurnalingizga g’amxo’rlik qiling. Agar siz o’qishingizni jismoniy jurnal bilan kuzatib tursangiz, uni tabiiy eskirishdan himoya qilish uchun ehtiyot bo’ling. Hatto yuqori sifatli charm kitob ham etarlicha suiiste’mol qilinsa, eshita boshlaydi.
    • Kitob kitobingizni oziq-ovqat va ichimliklardan xoli saqlashingizga ishonch hosil qiling, agar biror joyga olib chiqsangiz, uni ryukzakdagi maxsus bo’limga soling.
    • Shu bilan bir qatorda, agar siz kitob jurnalingizni blog bilan yangilab tursangiz, parolingiz ma’lumotlarini kuzatib boring.

Jamiyat savollari va javoblari

Rostini aytsam, mening kitobxonlik hayotim yomon va men yaxshi yozuvchi bo’lishni va ko’plab jurnallar yozishni juda xohlayman. Buni qanday qilishim mumkin?

Kundalik yozing. Bu kundalik qiziqarli voqealar va voqealar haqida yozish paytida dam olishning ajoyib usuli bo’lishi mumkin, shuningdek, kundaliklarga har kuni yozishni talab qiladigan biror narsaga bag’ishlanishni o’rganish va bu sizning boshqa odamlar uchun ishonchliligingizni oshirishi mumkin. Bu sizga tez-tez o’qishni boshlashingizga yordam beradi.

Boshlang’ich maktabdan o’rta maktabga o’tganimda jurnallarni almashtirishim kerakmi?

Maslahatlar

  • Avvalgi xabarlarni o’qishni boshlashdan oldin bir necha oy kutishingiz kerak. Agar kitobning xotirasi hali ham yangi bo’lsa, o’z fikrlaringizni o’qishning ma’nosi bo’lmaydi.
  • Vizual yordam qo’shing. Ehtimol, o’qilgan kitobdan jurnalgacha biror narsani ifodalovchi rasmni chizishingiz mumkin.

Ogohlantirishlar

  • Kitoblarni faqat kitob jurnali hajmini oshirish uchun o’qimang. Sizni qiziqtirmagan narsaga to’xtalib o’tish uchun juda ko’p narsalarni o’qish mumkin. Agar biror narsa sizni qamrab olmasa, o’qishni to’xtatishdan qo’rqmang.

Rasmlar kitob

Powered by Phoca Download

Saytimiz rivojiga hissa

Uzcard: 8600 5504 8563 9786

© 2004-2020 – Ziyo istagan qalblar uchun! Saytda taqdim etilgan elektron manbalardan faqatgina shaxsiy mutolaa maqsadida foydalanish mumkin. Tijoriy maqsadlarda foydalanish (sotish, chop etish, ko‘paytirish, tarqatish) qonunan taqiqlanadi. Saytdan materiallar olib chop etilganda manzilimiz koʻrsatilishi shart.

  • Bosh sahifa
  • Portal haqida
    • Portal tarixi
    • Sayt xaritasi
    • Muallif haqida
    • Tafakkur gulshani
    • Mumtoz faylasuflar hikmati
    • Ibratli hikoyatlar
    • Jahon xalqlari maqollari
    • Jadid matbuoti
    • Sovet davri matbuoti
    • Qayta qurish davri matbuoti
    • Mustaqillik matbuoti
    • Hozirgi davr matbuoti
    • Tarix
      • O‘zbekiston hukmdorlari
      • Temuriy malikalar
      • Yurt bo‘ynidagi qilich.
      • Qomusiy olimlar, sarkardalar
      • Reytinglar
      • O‘zbek xalq og‘zaki ijodi
        • O‘zbek xalq maqollari
        • O‘zbek xalq ertaklari
        • O‘zbek xalq topishmoqlari
        • O‘zbek mumtoz adabiyoti
        • Zamonaviy o‘zbek she’riyati
        • Muxlislar ijodidan
        • Barcha kitoblar
        • Ziyouz jurnalxonasi
        • Ziyouz audiokutubxonasi
        • Mobil kutubxona
        • Maktab darsliklari
        • Oliy va OMTM darsliklari
        • Durdona to‘plamlar
        • Android uchun kitoblar
        • Videogalereya
        • Узбекская библиотека
        • Islomiy sahifamiz
        • Forum
        • Kross-shou
        • Foydali sahifalar
        • Saytdan qidirsh
        • Ziyouz viktorinasi arxivi