Tarbiya fani darslik 6 sinf
1-sinfda o‘quvchi dastlab orzularini aniqlay olishni o‘rgatilsa,
“Tarbiya” fani nima maqsadda joriy etildi?
“Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” fanini bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” hukumat qarori bilan yangi “Tarbiya” fani joriy etildi.
Yangi darslikning avvalgilaridan farqi nimada?
1. “Tarbiya” darsligi “Odobnoma”, “Vatan tuyg‘usi”, “Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari” hamda “Dunyo dinlari tarixi” fanlarini birlashtirdi.
2. 1–9-sinflarda – 2020/2021-o‘quv yilidan, 10–11-sinflarda esa 2021/2022-o‘quv yilidan boshlab amaliyotga joriy etiladi.
3. Darsliklarini tayyorlashda Yaponiyaning “Axloq ta’limi”, Singapurning “Fe’l-atvor va fuqarolik ta’limi”, Buyuk Britaniyaning “Tafakkur”, “Xulq ta’limi” fanlari va darsliklari yaqindan o‘rganildi.
4. Ilk marotaba darsliklarda 21-asr ko‘nikmalari deb nom olgan “yumshoq ko‘nikmalar” joriy qilindi. Darslik orqali o‘quvchida bilim berishdan tashqari ko‘nikma shakllantiriladi.
5. Yangi fan darsliklaridagi amaliyotga yo‘naltirilgan mashg‘ulotlar va mavzular o‘quvchida muvaffaqiyat motivlarini uyg‘otadi. Faol fuqarolik pozitsiyasi shakllantiriladi.
6. O‘quv fani mohiyati 50% nazariy, 50% amaliy asosga qurilgan.
7.“Tarbiya” darsliklarida “role-model”, ya’ni “namuna keltirish” zamonaviy pedagogik metodidan unumli foydalanilgan. Unda milliy va xalqaro miqyosda yuksak natijaga erishgan insonlar yutuqlari tahlil qilinadi.
8. Bu yil sinov tariqasida 1-9 sinfgacha bo‘lgan darslik ustida bitta ijodiy jamoa ishladi. Bu har bir sinf darsligi o‘rtasidagi tafovut va takrorlanishlarni oldini oldi va bir butun, izchillikdagi darslik yaratilishi ta’minlandi.
9. Darslik yorqin, rangli, illyustratsiyalarga boy va har bir bo‘limi o‘ziga xos fon, milliy va umuminsoniy xulq, ijtimoiy malakani ifoda etgan rasmlar bilan ta’minlangan. Har bir darslik uchun video, audio, media materiallar jamlashgan disk beriladi.
10. Insonning kelajakda muvaffaqiyatli inson bo‘lish eng avvalo to‘g‘ri maqsad qo‘yishga bog‘liq. Deyl Karnegi, Brayan Treysi kabi mashhur lektorning ta’limotiga ko‘ra, hayotda o‘z oldiga maqsad qo‘yish va unga erishishni o‘rganish ham aslida bir fan. “Tarbiya” fanining ahamiyatli jihati shuki, u bosqichma-bosqich bolada maqsad qo‘yish va unga intilish ko‘nikmasini shakllantirib boradi. Tarbiya dasturiga nazar tashlaydigan bo‘lsak,
1-sinfda o‘quvchi dastlab orzularini aniqlay olishni o‘rgatilsa,
2-sinfda o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish ko‘nikmasi shakllantirildi.
3-sinfda o‘quvchida dasturni o‘zlashtirish natijasida maqsad va orzu-umidlarini amalga oshirishga harakat qilish ko‘nikmasi paydo bo‘ladi.
4-sinfda atrofda bo‘layotgan voqea-hodisalarga sog‘lom munosabat bildira oladi, shaxs sifatida o‘zini anglaydi va o‘z xatti-harakatlarini tahlil qiladi.
Yuqori sinflarda bu ko‘nikmalar shaklanib, o‘quvchi o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish, mustaqil fikrlash, o‘z faoliyatini tahlil qilish, to‘g‘ri qaror qabul qilish kabi ko‘nikmalarga ega bo‘ladi.
Respublika ta’lim markazi
Tarbiya fani darslik 6 sinf
Oʻgʻlim 6-sinfda oʻqiydi. Unga yangi “Tarbiya” fanining darsligi haliyam berilmadi, kitobning elektron nusxasini qayerdan olsa boʻladi?
Ushbu savolga AOKAda oʻtkazilgan brifingda Xalq taʼlimi vazirligi axborot xizmati rahbari Laylo Rustamova javob berdi:
Pandemiya sharoitida maktablarda birinchi chorak davomida “Tarbiya” fani vaqtincha oʻtilmasligi tavsiya etilgan 6 ta fan qatoriga kiritilgan fanlardan biri sanaladi. Ushbu fanlar oʻqituvchilari maktablarda sanitariya normalarini taʼminlashga qarashmoqdalar va ularning oyliklari saqlangan. Fan boʻyicha darslar vaqtincha oʻtilmayotgani bois, oʻquvchilar ham baholanmaydi. Ushbu fan boʻyicha darslar boshlanguniga qadar barcha oʻquvchilarga darsliklar yetkazilishi taʼminlanadi.
Bugungi kunga qadar “Tarbiya” fani uchun 1-, 2-, 3-, 4-sinf darsliklari oʻzbek tilida tayyorlanib, umumiy oʻrta taʼlim maktablariga tarqatilgan. 5-9-sinf darsliklari bosqichma-bosqich tayyorlanib, maktablarga yetkazilmoqda.
7 ta tilda tayyorlanayotgan “Tarbiya” fanini oʻqitishda anʼanaviy mazmun, maqsad va mohiyat, shuningdek yangi yondashuv hamda XXI asrning ilgʻor pedagogik texnologiyalari hisobga olingan. Yuqori sifatli, oʻquvchilar uchun qiziqarli, hayotiy vaziyatlarni yengib oʻtishga xizmat qiladigan koʻnikmalarni shakllantiradigan darsliklarni yaratish qoʻshimcha ijodiy jarayon hamda vaqtni talab etmoqda.
Aytish joizki, pandemiya davridagi noqulayliklar tufayli darsliklarni oʻz vaqtida chop etish va yetkazish muddati uzaytirilgan. Tayyor boʻlgan darsliklar elektron shaklda yurtdoshlarimizga taqdim etilmoqda.
Shuningdek, internet tarmogʻining www.tarbiyam.uz domenida oʻquvchilar, oʻqituvchilar va keng jamoatchilikka moʻljallangan, oʻquv-metodik resurslar joy olgan maxsus veb-sayt ham ishga tushirilgan. “Tarbiya” fani boʻyicha oʻqituvchilar uchun yaratilgan taqvim-mavzu rejalar 7 tilda Respublika taʼlim markazining elektron resurslariga joylashtirilgan.
Respublika taʼlim markazi tomonidan oʻqituvchilarning “kasbiy rivojlantirish” loyihasi doirasida darslik mualliflar jamoasi bilan birgalikda 1-9 sinf “Tarbiya” darsliklari uchun oʻzbek va rus tillarida jami 19 ta videodars oʻzbek va rus tilida tayyorlandi.
Tasvirga olingan materiallar Onlayn maktab (Eurosport) kanalida televideniye orqali efirga uzatildi va Respublika taʼlim markazining rasmiy Youtube va Telegram kanallariga joylashtirildi.