Bolalar kiyimini tikish texnologiyasi

Yengi o’tqazma yengli bo’lib, uzunligi yelkadan biroz tushgan tirsakga yetmaydi. Kombinizonning uzunligi tizzagacha.

Kurs ishi mavzu: Yasli yoshidagi og’il bolalar komplekti modeli uchun andoza majmuasini ishlab chiqish. Bajardi

Bluzlar va ko’ylaklar, uzun ko’ylaklar Modali shlyapkalar, bolalar uchun uzun ko’ylaklar va raglanlarning modellari deflated elkali chiziqlar bilan ajralib turadi. Vizual tarzda, bu uslubning mahsulotlari katta hajmdagi koleksiyonlarda moda bo’lib xizmat qiladi. Yana bir muhim afzallik – faol jismoniy mashqlar davrida ham harakatda cheklov bo’lmasligi.

Shimlar va shimlar

Shorts va shimlar unisex formatli kiyimlardir. Mashhur modellar – chinos va bermuda shimlar. Zamonaviy shimlarning standart uzunligi – to’piqqacha. Yozda ushbu variant ayniqsa qulay.

Ushbu mavsumda dizaynerlar qanday kiyinishni taklif qilmoqdalar:

• porloq chiziqlar bilan bezatilgan jingalak kiyimlarida;
• jingalak jinsi va jinsi tushirilgan ranglar;

Aksessuarlar, poyafzallar va bosh kiyimlar

Aksessuarlar va shlyapalar judaham urfda, poyafzallar esa hamon sport uslubiga yaqin ketalar chunku ular juda yengil va qulay. 2018-2019 bahor-yoz mavsumining bolalar modasining asosiy yo’nalishlari bolalar, o’quvchilar va o’smirlarga kattalar uchun to’plamlar tendentsiyasini aks ettirib, ayni paytda individuallik va o’z-o’zini anglashlik bilan ta’minlashga imkon beradi.

“Moda modellarida asosiy badiiy kanstruktiv belgilar orqali istemolchilar uchun afzalliklarni taminlash

O’xshash modellardagi asosiy badiiy konstruktiv belgilar tahlili.

O’xshash modellarni tahlil qilishda men Blukids, Sugar, Mango, Zara kabi brendlarning kolleksiyalarini o’rganib chiqdim va ularda foydalanilgan asosiy va qo’shimcha badiiy konstruktiv belgilarni tahlil qildim. Tahlil natijalari shuni ko’rsatdiki, mazkur 2019-2020-yil moda tendensiyalarida nimyopishgan va to’g’ri siluetli bolalar rubashkasi va Kombinizoni 30-60% ni tashkil qildi.

Shuningdek yengni o’rnatishda bolalarga qulay hisoblangan va ko’plab brendlar qollagan o’tqizma yeng 50% bolalar ko’ylagida tashkil qildi. Taqilma ustki kiyimlarning tashqi ko’rinishida asosiy vazifani bajaradi. Shunga ko’ra 100% dan 50% ni markaziy taqilma tashkil qildi. Shuningdek joyidan qochgan taqilmalar ham 50% ni tashkil qildi.

Shu bilan birga inson egnida mos turishini ta’minlash uchun modellarning 10% da orqa o’rta chokni ko’ramiz. Bolalar gavdasi biroz tekis bo’lganligi sababli , shunga muvofiq unda vitochka qo’llash biroz noqulaylik tug’diradi. Tadqiq qilingan modellarda ham vitochka uchramadi. Bolalar rubashkasiga o’zgacha ko’rinish baxsh etadigan koketkalar esa tahlilning 10% ni tashkil qildi.

O’xshash modellardagi qo’shimcha badiiy konstruktiv belgilar tahlili.

Zamonaviy 2019-2020 yillardagi moda yo’nalishiga asoslanib quyidagi qo’shimcha badiiy konstruktiv belgilarni o’rganib chiqdik. Bular cho’ntaklar, yoqalar, furnitura, taqilma va boshqalar.

Bolalar ko’ylagining asosiy ko’rki yoqalar hisoblanadi. Shunga muvofiq qaytarma yoqalar tahlil qilingan modellarning 30% iniqamrab oldi,. Tik yoqa modellar esa 10% ni tashkil qildi.

Cho’ntaklarga to’xtaladigan bo’lsak, ular turlichadir. Misol uchun: qoplama cho’ntak, klaponli, ramka qirqimli, listochkali, chokdagi cho’ntak va yana boshqalar ustki kiyimlarda ko’plab uchraydi. Kklaponli va listochkali cho’ntaklar esa nisbatan ko’proq uchradi, ya’ni 20%. Shuningdek cho’ntaksiz modellar ham uchradi va ular nisbatan ko’proq yani 40% ni tashkil qildi. Kombinizon va ko’ylaklarda ko’proq qo’llanilgani qoplama cho’ntaklar esa 30% ni qamrab oldi.

Furnituralar kichik detallar bo’lsa ham libosning tashqi ko’rinishiga o’ziga hos dekorativlik beradi. Xususan eng ko’p uchragani tugmalar bo’ldi va tahlil modellarning 90% ida uchratdik. Kundalik ishlatishda qulay bo’lganligi sababli knopkalar 10% modellarda uchradi. Molniya taqilma esa tahlil qilingan modellarning faqatgina 10% dagina uchradi. Taqilmalarning qanday qo’llanilgani kiyimning tashqi ko’rinishiga ham ta’sir etadi. Ular ochiq yoki ko’rinmas tarzda joylashtirilishi mumkin. Kiyimlarning ko’rkiga ko’rk qo’shuvchi ochiq taqilmalar, tahlil modellarimizda 90%dan uchradi.

Konfeksion xarita.

Konstruksiyalash uslubini tanlash va asoslash.

Kurs ishi doirasida Yasli yoshidagi og’il bolalar komplekti modeli tikish uchun “Myuller va o’g’li” konstruksiyalash tizimi tanlandi. Sababi mazkur tizim belgilashda raqamlarga tayanganligi va mijozlarning antropometrik o’lchamlari maxsus jadvalda keltirilganligi bilan qulaylik tug’diradi “Kelajak tuzumi” yoki “Muller tizimi” yaratilgan tizimlardan eng muvaffaqiyatlilaridan biri edi. Maykl Myuller o’lchamlarni olishda raqamning turli anatomik xususiyatlarini aniq hisoblab chiqadi. Ushbu aniq geometrik usulda hech qanday tizim yo’q edi, u tanani segmentlarga bo’lib, uning xususiyatlarini uzunlik va kenglik o’lchovlariga aylantirdi. Trend va tendensiyalar o’zgarib borgani sari har qanday tizimning ham mukammallashib borishi talab qilinadi. Shu jumladan M. Myuller va O’g’li tizimi ham takomillashtirildi. Ushbu texnikani o’zlashtirish oson va u vaqtni tejaydi, shuningdek foydalanish ham qulay.

Myuller kompaniyasi hozirgi kunda ham mavjud. Ushbu texnika ko’pgina ustaxonalarda qo’llaniladi va moda dizaynerlari va sanoat ishlab chiqaruvchilari orasida eng mashxuri hisoblanadi. Escada, Stailmann, Hugo, Bossdan ham mazkur texnikadan foydalanadi.Shuningdek mazkur tizimdan ishlab chiqarishda, individual libos tayyorlashda, tipavoy qomat uchun modellar tayyorlashda va Saprlarda ham foydalaniladi. “Myuller va o’g’li” konstruksiyalash tizimining o’ziga hos yana bir qulayligi shundaki, unda yeng pasatkasining miqdori ham aniq hisoblanadi.

“Myulle va o’g’li” konstruksiyalash tizimi mijozning jismoniy ko’rsakichlariga mos kelishiga qaratilganligi sababli, zarur hisob-kitoblarkeng miqyosli antropometrik tadqiqotlar natijalariga ko’ra davriy ravishda yangilanadi.

Yasli yoshidagi og’il bolalar koftasi bichim bo’laklar

spetsifikatsiyasi.

No.	Bo’lak nomi.	Soni.
		Andazada.	Bichimda.
1.	Old bo’lak	1	2
2.	Ort bo’lak	1	1
3.	Yeng qismi.	1	2

Yasli yoshidagi og’il bolalar kombinizoni bo’laklari spetsifikatsiyasi.

No.	Bo’lak nomi.	Soni.
		Andazada.	Bichimda.
1.	Old bo’lak	1	1
2.	Ort bo’lak	1	1
5.	Cho’ntak qopi	1	2

Qotirma bo’laklar.

No.	Bo’lak nomi.	Soni.
		Andazada.	Bichimda.
1.	Old bo’lak.	1	2
3.	Yoqa qotirmasi.	1	1
4.	Cho’ntak qotirmasi.	1	2

Foydalanilgan adabiyotlar.

Shavkat Mirziyoev “«Yoshlarga oid davlat siyosati to‘g‘risida»gi Qonuni”nutqi

“O’zto’qimachiliksanoat”uyushmasi matbuot xizmati

Internet axborotlaridan foydalanildi:

Bolalar kiyimini formalar va modalar tobora ko’payayotganligi katta yoshdagi kishilar kiyimining turlari ko’lamda formalari ko’payishi bilan chambarchas bog’liq. Hozirgi bolalar kiyimining asosiy sifat ko’rsatkicharidan biri uning funktsionalligidir. Kiyimning funktsionalligi umumiy tushuncha bo’lib, kiyimning konstruktiv va estetik xarakteristikasini, unga qo’yiladigan fiziologik, sotsial va texnologik talablarni o’z ichiga oladi. Yasli yoshidagi bolalarning kiyimlari juda erkin, harakatlanishni qiyinlashtirmaydigan va qulay bqlishi lozim.

Ushbu “Yasli yoshidagi og’il bolalar komplekti modeli” mavzusidagi amaliyot ishini bajarish davomida men mavzu yuzasidan zamonaviy moda va uslub yo’nalishini o’rganib chiqdim. Tikilayotgan model uchun konfeksion xarita tuzdim. Modelni yaratishdan oldin modellarning vazifasi, matosiga qo’yiladigan talablarni o’rgandim

Model vazifasidan kelib chiqib qanday mato tanlashni o’rgandim. Modelning texnik eskizini chizib uning tashqi ko’rinishiga to’liq tavsif berdim. Ushbu amaliyot ishimda modelni texnologik tikish jarayonlarini bosqichma – bosqich ko’rsatishga harakat qildim.

Xulosa qilib aytganda mazkur bolalar yelka va bel kiyimlari “Yasli yoshidagi og’il bolalar” uchun mo’ljallangan bo’lib, bahor – yoz mavsumida kiyishga tavsiya etiladi.

Material tanlash va asoslash.

Bolalar kiyimlarini tanlashda xavfsizlik va sog’liq uchun zarur shart-sharoitlar mavjud. Bolalar tanasi zaif va ularning qarshiligi yomon, shuning uchun bolalar kiyimlari yumshoq, nafas oladigan, qulay, xavfsiz va sog’lom bo’lishi kerak. Bolalar terisi juda nozik, nafas olish, terlash oson bo’lishi kerak, shuning uchun yaxshi havo o’tkazadigan kiyimni tanlaganimiz maqul. Ba’zi chiroyli kiyimlarning tashqi qatlami odatda kiyimni qayta ishlash jarayonida qoplanadi, bu esa bolaning terisini nafas olishiga ta’sir qiladi, shuning uchun tanlamang.

Shuning uchun ishlab chiqarilgan matolarning ko’rsatkichlari mahsulotning barcha qulayliklaridan, ishonchliligidan va o’lchamdagi barqarorligini ta’minlashdan iborat bo’lgan bir qator talablarga javob berishi kerak. Zig’ir mahsulotlari juda bardoshli, uzoq vaqt tiyilmaydi, ular namlikni yaxshi qabul qiladi va ayni paytda tez quriydi.

Axir, zig’ir, tana uchun konditsioner deb atash mumkin bo’lgan engil materialdir. Bunday mato bilan har doim havo o’tadi.. Bundan tashqari, zig’ir matosidan tayyorlangan liboslar ham nozik, ham to’liq bolalarga mos keladi.

• parvarish qilish qulayligi;
• hafiflik;
• ekologik xavfsiz va tabiiylik;
• chidamlilik;
• havodan yaxshi o’tadi;
• yumshoqlik, tuzilish va rangni yuvgandan keyin saqlaydi;
• tikish va kesish oson;
• tabiiy antiseptik.

Mazkur kurs ishini bajarish jarayonida ham shu jihatga alohida e’tibor qaratildi. O’xshash modellarning tahlilida modellarning materialiga e’tibor qilgan holda taklif model uchun mos mato tanlandi va tavsiya etildi. Taklif etilayotgan model yasli yoshidagi bolalarga mo’ljallanganligi uchun kundalik kiyimi tanlandi. Fudbolka va kombinizon. Mazkur libos uchun uni yengil va qulayligini oshirish uchun havo o’tkazuvchan tabiiy zig’ir mato tanlash maqsadga muvofiq bo’ladi. Kombinizon ichidan esa bejirim va qulay bolgan fudbolka uchun hb trikotaj mato tavsiya etiladi. Har ikkala matoning kirishishini inobatga olgan holda tikish jarayonini boshlashdan oldin bug’da dazmollab olish tavsiya etiladi. Bolalarning bejirim kiyimi bo’lmish kombinizin shimlardan o’zining qulayligi va g’ayrioddiyligi bilan ajralib turadi, u harakatni cheklamaydi va tanada erkin turadi.

Tavsiya etilayotgan model bejirim bo’lganligi uchun, mato zamonaviy moda yo’nalishiga ham mos tushadi va istalgan shaklni chiqarishda qulaylik tug’diradi, hamda texnalogik ishlov berish jarayonida cho’zilmasligi sababli juda qulay hisoblanadi. Shakl chiqarishda qulayligi va havo o’tkazuvchanligi tufayli ham ushbu mato modelga mos hisoblanadi. Mazkur yo’nalishdagi bolalar kombinizoni har qanday bollarning garderobida mavjud bo’lishi kerak, chunku u haraktni cheklamaydi balki bolaga yanada quvnoq zavq bera oladi.

Taklif modellar tasnifi.

Olib borilgan tahlil natijalaridan kelib chiqqan holda, zamonaviy 2019-2020- yil moda tendensiyalariga mos Yasli yoshidagi og’il bolalar komplekti modellari ishlab chiqildi. Ushbu modellarni taqdim etishda urfda bo’lgan siluet, uslub, uzunlik, yoqalar, cho’ntaklar, furnituralar xarakteri e’tiborga olindi.

Birinchi taklif modelga tasnif.

Mazkur model yasli yoshidagi bolalarga mo’ljallangan bo’lib, klassik uslubda va nimyopishgan siluetga ega. Modelni kundalik kiyim sifatida ham, tadbirlar uchun ham moslab kiyish mumkin, unga mos trendda bo’lgan moviy rang tavsiya etiladi.

Yengni o’tqazishda o’tqazma yengdan foydalanilgan. Model shimining uzunligi sifatida esa tahlil natijalaridan kelib chiqqa holda maksi uzunlik taklif etiladi.

Old qismi modellashtirilgan holda 2ta qismdan iborat.Oldida taqilma lentasi bor va markazda joylashgan, taqilma sifatida metrli rezinkadan foydalanilgan. Qo’shimcha badiiy konstruktiv belgilariga tuxtaladigan bo’lsak, cho’ntagi keng bichimga ega. Ichki fudbolkasi old bolak ort bo’lak va yengdan iborat. Bo’yin o’mizi tortburchak o’yilgan, va orqa cho’ntaklar mavjud.

Ikkinchi taklif modelga tasnif.

Mazkur model yasli yoshidagi bolalarga mo’ljallangan bo’lib, kundalik libos sifatida kiyishga mos tushadi. Mazkur libos ham nimyopishgan siluetga ega. Libos bel qismi yelkaga ulanganligi tufayli kombinizon turiga kiradi. Kombinizon uchun djinsi matosi, havorang tavsiya etiladi.

Yengi o’tqazma yengli bo’lib, uzunligi yelkadan biroz tushgan tirsakga yetmaydi. Kombinizonning uzunligi tizzagacha.

Old qismi modellashtirilgan holda 2ta qismdan iborat. Ushbu taklif modelda kombinizonning old qismida qoplama cho’ntak qo’llanilgan. Beldan pastki qismida ham ichki cho’ntak qollanilgan. Furnitura sifatida kumush rang tugmalardan foydalanilgan bo’lib, ular ko’krakning yon qismi va belning yon qismida joylashtirilgan, shuningdek bezak vazifasini bajaruvchi choklar ham mavjud Taqilmasida 8ta tugma qo’llanilgan. Mazkur modelda ham orqa cho’ntaklar mavjud. Kombinizonning ichidan klassik uslubdagi koylak tavsiya etilgan. Uning yoqalari qaytarma yoqa old bolak ikki qismdan iborat old bolak markazida belgacha tushgan taqilma va izmalar mavjud. Hamda koylakda bezak choklar qo’llanilgan

Uchinchi taklif modelga tasnif.

Mazkur model yasli yoshidagi bolalarga mo’ljallangan bo’lib, klassik uslubda va nimyopishgan siluetga ega. Modelni kundalik kiyim sifatida ham, tadbirlar uchun ham moslab kiyish mumkin, unga mos trendda bo’lgan qaymoq rang va unda geometrik shakldagi matochalar orqali bezak berilgan mato tavsiya etiladi.

Old qismi beldan tepa va shim qismlarga bo’lingan bo’lib,ular o’zaro bir biriga ulangan kombinizon hizoblanadi.Mazkur modelda belbog’ sifatida manjet tikilib, ichki qismiga kiyishga qulay bo’lishi uchun rezinkadan foydalanish iste’molchining istaklaridan kelib chiqqan holda tavsiya etilaadi. Model tizadan biroz pastga tushgan uzunlikga ega. Kombinizonning old qismi ikki bo’lakdan iborat bo’lib ularning ikkisining orasida yani markazida biroz masofa qolgan mahsus dekorativ lentalar bilan biriktiriladi bu bezak vazifasini bajaradi.

Modelning shim qismida cho’ntaklar mavjud bo’li byon chokda joylashtirilgan.

Modelning ort qismi modellashtirilgan holda yelka qismi va kurak qismlari chuqur o’yilgan korset ko’rinishiga ega old qismidan o’tgan yelka matosi ort qismga borib ulangan. Harakat erkiligini ta’minlash uchun kombinizonning ichidan sport uslubidagi fudbolka tikilgan. U old bo’lak ort bo’lak va yengdan iborat.

Bolalar kiyimini tikish texnologiyasi

Bolalar kiyimlaridan namuna Ayni paytda bolalar garderobi kattalarnikdan also qolishmaydi, bugungi kunda ularning garderobida ichki, ustki, bel va bosh kiyimlarning bir necha variantlarini topish mumkin.

Bolalar garderobidagi ust kiyimlar: palto, plashch, trenchkot, kurtka, bomber, shuba, balero, borsovka, tolstovka, pidjak, jemper, nimcha va chopondan iborat.
B olalar ust kiyimlari: trenchkot, plashch, kurtka Bolalar garderobida kundalik va bashang ko’ylak, bluzka, kofta, tunika, futbolkalar ham muhim joy olgan.
Bel kiyimlari jumlasiga esa yubka, shim, shorti, kapri, lozim, lasina, gomaj, legensi va kolgotkalar kiradi.
Bolalar kostyumida muhim va boyituvchi kiyimlardan yana biri bosh kiyimlardir. Ular sirasiga shapka, kepi, ushanka, telpak, shlyapa, beretka, gnomik, shlyapka va qalpoqlar kiradi(1.3-rasm).
Bolalar bosh kiyimlari: shlyapka, shapka, ushanka. Bolalar oyoq kiyimlari bosonojka, batilyon, botinka, etik, nim etik, tufli, krosovkadan iborat.
Quyida bolalar kiyimlarini yosh aspektlari bo’yicha tahlilini o’tkazamiz.
Bolalar yosh guruhlari.1.1. -jadval

O’sish davri	Qizlar	O’g’il bolalar	Buyum razmeri
Chaqaloqlik	lyoshgacha	1 yoshgacha	22-24
Yasli yoshi	1-3 yosh	1-3 yosh	26-28
Maktabgacha yosh davri	3-7 yosh	3-7 yosh	28-30
Kichik maktab yoshi	7-11 yosh	7-12,5 yosh	32-36
Katta maktab yoshi	11-14,5 yosh	12-15,5 yosh	38-42
O’smirlik	14,5 – 18 yosh	15,5-18	44-46

Chaqaloqlar kiyimi. Bun o’sish davriga bir yoshgacha bo’lgan bolalar kiradi. Ularning boshi katta, qo’llari uzun boladi. Bolaning bosh aylanasi ko’krak aylanasiga teng. Bu yoshdagi bolalar 6-8 oy vaqtini krovatda otkazadi, shuning uchun ularga oddiy, yengil, yaxshi yuviladigan va oson dazmollanadigan, shu bilan birga, oz xususiyatini yo’qotmaydigan kiyim kerak. Chaqaloqning birinchi kiyimi yaktakcha, ustki kiyim, bosh kiyim va ishton. Bu kiyimlarning yaxshi tomoni shundaki, u erkin, oddiy bichimli, kam ishlov beriladigan va oson bezaladi. Yaktakcha qorinning pastki qismigacha davom etadi, bola o’tirishni boshlaganda, unga ishton kiydiriladi. Chaqaloqning ustki kiyimi yengil, issiq, yengsiz, kapyushonli, etagi kengaygan, odatda erkin, bosh kiyim ham bo’shroq boladi. Gazlamalar esa paxta tolali bo’lishi shart.
Yasli yoshidagi bolalar kiyimi. 1-3 yoshda bolalar tez o’sadilar, gavda tuzilishi nisbatlari o’zgaradi, bosh va tana o’lchamlari 1:4 nisbatda boladi. Bu davrda bolalar yura boshlaydilar, ko’p harakatlanadilar, shuning uchun kiyimlari erkin harakatlanishga xalaqit bermaydigan bo’lishi kerak. Qiz bolalar kiyimlarining asosiy shakli trapetsiyamon, yelka kamaridan boshlab kengaygan, koketkali yoki koketkasiz bo’lishi mu m kin . O’g’il bolalar kiyimlari esa to’g’ri shakllari bilan xarakterlanadi. Shimlari ko’pincha kalta, shakli tog’ri yoki pochasiga qarab salgina toraygan bo’lib, koylaklar, puloverlar va kurtkalar bilan mos tushadi.
Qiz bolalar garderobi uzun tungi ko’ylak yoki pajama koylaklar , fartuklar, nimchalar, sarafan, bluzka va shim, kurtka, palto va kombinezondan iborat. O’g’il bolalar garderobi tungi kiyim yoki pajama, koylaklar yoki shimlar, kurtka, kombinezon va paltodan iborat. Kiyimlarni komplektlash yo’li bilan sonini kamaytirib, ishlatish variantlarini ko’paytirish mumkin. Yasli yoshidagi bolalar kiyimlari sodda va ixcham bo’lishi bilan birga, alohida qismlarining shakli turli- tuman bo’lishi mumkin. Yenglari odatda uzun bo’lib, tog’ri yoki pastki qismida manjetli boladi. Yozgi kiyimlarning yenglari “qanotcha” yoki “fonarcha” ko’rinishida bo’lishi mumkin. Ustki kiyimlarini modellashtirishda ko’pincha kapyushonli qilinsa, maqsadga muvofiq. Ustki kiyimlarning yana bir qulay turi bu kombinezon bo’lib, bola tanasini to’liq yopib turadi va bemalol harakatlanishini ta’minlaydi. Bu davrdagi bolalar kiyimlarining bezaklari turlicha bo’lishi mumkin, lekin bunda me’yorni saqlay bilish kerak. Yasli yoshidagi bolalar kiyimlarining badiiy obrazliligini hal qilishda tabiatning nozik ko’rinishlaridan, oqish va tiniq ranglardan foydalaniladi. Bunda materiallarning fakturasi va ranglarini o’zaro uyg’unlashtirish hisobiga erishish mumkin: momiq quyoncha, sap-sariq jo’jacha, qo’zichoq, nozik gullar va boshqalar bolalar kiyimlarini obrazliligini
ta’minlaydi.
Maktab yoshidagi bolalar kiyimi. Bolalikning bu davrida nima yaxshi- yu, nima yomonligi to’g’risida dastlabki tushunchalar paydo bo’la boshlaydi. Bolani o’rab turgan tevarak -atrofdagi barcha narsalar, shu jumladan, o’yinchoqlar, kiyimlar uning e’tiborini torta boshlaydi, tug’ilayotgan son- sanoqsiz savollarga javob qidira boshlaydi. Jismoniy jihatdan ham jadal rivojlanadi, tananing nisbatlari ham o’zgaradi, endi bosh va tananing nisbatlari 1:5 yoki 1:5:5ni tashkil etadi. Kiyim assortimenti avvalgicha qoladi, lekin shakllarning bo’linishlarida o’zgarishlar bo’ladi. Ko’ylaklarning kichkina koketkali, unchalik enli bo’lmagan qo’sh etaklar, plisse yoki taxlamalar bilan bezash mumkin. Kiyimning asosiy shakllari trapesiyamon va to’g’ri. Bolalar mustaqil ravishda kiyinib, yechinishlarini rag’batlantirish maqsadida qulay taqilmalar qilinadi, ular, albatta, kiyimning old qismida joylashishi kerak, tugmalar qulay shakl va o’lchamlarida bo’lib, soni ko’p bo’lmasligi kerak. Kiyimlarning old bo’laklari yorqin applikatsiyalar, kashtalar bilan bezatilishi mumkin. Maktabgacha yoshdagi bolalar kiyimlari serbezak, shakllari erkin va yumshoq bo’lishi kerak. Ranglari yorqin va tiniq, detallari o’zaro proporsional, bezaklari ifodali bo’lgan kiyim nafaqat estetik, balki tarbiyaviy vazifalarni ham bajaradi.
Bolalar maktabga borishlari bilan ularda yangi majburiyatlar, mashg’ulotlar, yangi kun tartibi paydo boladi. Bu yerda ular ongli ravishda va reja asosida bilim olishni o’zlashtirib, yangi kollektiv hayotga moslashadilar. Jajji maktab hayotini hurmat qilishni o’rganadilar. Maktab o’quvchisining garderobiga maktab formasidan tashqari sport kostyumlari, mehnat darsi uchun ish fartuklari yoki xalatlar, uy yumushlari va o’ynash uchun kiyimlar, hamda bayramona liboslar kiradi.
8-10 yoshlarda bolaning qomati asta-sekin o’zgarib, suyaklari qotib, muskullar mustahkamlanib, oyoqlar uzunlashishi qomatga o’zgacha ko’rk bag’ishlaydi, qorinnning chiqqani yo’qolib, bel ko’zga tashlanib qoladi. 10 yoshlarda qomat o’zgarib, boshning balandligi tana uzunligiga ko’ra 1:6,5 ga teng bo’ladi. 7-8 yoshdagi o’g’il bolalar kiyimlari, asosan, kengroq va badandan holiroq bo’ladi, shuningdek, 9-11 yoshdagi o’g’il bolalar kiyimlari uchun to’g’ri siluet xarakterlidir, uchburchak siluetni esa kurtka va ko’ylakchalarning pastki qismiga belbog’lar, qisqichlar hamda vitochkalar qo’yib, chiroyli holatga keltirish mumkin[8]. Bu yoshdagi bolalar o’zlarining bosh vaqtlarida jon deb hovlida sport o’yinlari bilan mashg’ul bo’ladilar, konkida, chang’ida uchadilar va h.k., shuning uchun kiyimning umumiy shakli erkin bo’lishi zarur. Liboslar uchun va uy kiy im lar ini ham shu shaklga kiritish mumkin. Bu esa keng miqyosda foydalanish imkonini beradi. 7-8 yashar qizlarning kiyimlari to’g’ri siluetda, yoki bel chizig’idan pastga tomon kengaygan bo’ladi, 9-10 yoshda esa qomatga nisbatan sal kengroq bo’ladi, 7- 8 yoshdagi qizlarning ko’ylagi bel chizig’idan teparoqda, biroz tabiiy holatga yaqin qilib tikilgani ma’qul. 9-11 yoshli qizlarning kiyimi esa qomatga nisbatan kengroq bo’lib, turli vositalar yordamida pastga qarab kengayib boradi. Ko’ylak bel chizig’i bo’yicha kesmali bo’lishi ham mumkin, bunday tipdagi ko’ylakning old tomoni yaxlit bo’lib, bel chizig’i bo’yicha ortidan yoki yonidan kesma bo’ladi. Pastki qismi to’g’ri siluetda jemper va bluzkalarning kemasi esa bel chizig’idan birmuncha pastroqqa tushiriladi. Ko’ylakning bunday joyiga klapanlar, cho’ntaklar, plankalar, xlyastiklar qo’yiladi.

Do’stlaringiz bilan baham:

Liqildoq nima? Bolalar liqildog‘i qanday tuzilishga ega?

Yangi tug‘ilgan bolakaylarning onalari o‘zlarining kichkintoylarida liqildoqlar bo‘lishini yaxshi bilishadi. Ko‘pchilik onalar bolaning shu sohasini nozik joy deb bilib, qo‘l bilan tegish mumkin emas deb o‘ylashadi. Haqiqatdan ham shundaymi? Liqildoqlar bolaga nima uchun kerak? Bu liqildoqlar qachon yopilishi kerak? Liqildoqning hajmi juda kichkina yoki katta bo‘lsa nima bo‘ladi? Bu kabi savollar yosh onalarni qiziqtirishi tabiiy holatdir.

Chaqaloqlarda kalla chanog‘ining o‘ziga xos tuzilishi

Chaqaloqlar liqildog‘i bolalarning tug‘ilish jarayonida muhim rol o‘ynaydigan eng asosiy hosilalardan biri hisoblanadi. Homilaning tug‘ruq jarayonida ayol jinsiy yo‘llaridan o‘tish vaqtida, bolaning kalla suyaklari egiladi (bu holat normal hisoblanadi), hajmini kichiklashtiradi va jinsiy kanallar shaklini oladi. Bu jarayon – bola boshidagi liqildoqlar hisobiga sodir bo‘ladi va u ona uchun ham bola uchun ham tug‘ruq jarayonini yengillashtiradi. Homilaning kalla chanog‘ining o‘ziga xosligi, uning anatomik tuzilishidadir.

Albatta, homila kalla chanog‘i ham katta odamlar kabi bir xil suyaklardan tuzilgan. Lekin kalla suyaklari kattalarnikiga qaraganda egiluvchan va elastik, bir-biri bilan to‘liq birikmagan hamda suyaklanmagan bo‘ladi. Bunday hosilalar bola kallasida amortizator vazifasini bajaradi. Ularga quyidagilar kiradi:

• Peshona birikishi (metopik birikish) – peshona suyaklari orasida;
• Koronar birikish – peshona va tepa suyaklari orasida;
• O‘qsimon (sagittal) birikish – tepa suyaklari orasida;
• Tepa (lambadosimon) birikish – ensa va tepa suyaklari orasida;
• O‘ng va chap yonbosh birikish – tepa va chakka suyaklari orasida.

Bola liqildoqlari

• Oldinigi yoki katta liqildoq – rombsimon shakldagi hosila, uning chegaralari burchaklari peshona va sagittal birikishlardan boshlanadi, yon tomondan esa chap va o‘ng tomondan birikmalar;
• Orqa yoki kichik liqildoq – uchburchak shakldagi o‘qsimon birikma va ensa birikmalari orsidagi chuqurlik;
• O‘ng va chap ponasimon liqildoqlar – koronar birikmalar va yonbosh birikmalar chegarasida bo‘ladi;
• O‘ng va chap so‘rg‘ichsimon liqildoqlar – koronar birikma va lambadasimon birikmalar chegarasida bo‘ladi.

Ushbu maqolani ham o‘qing: Bolani ona suti bilan oziqlantirish

Yuqorida sanab o‘tilgan liqildoqlarning barchasi sog‘lom o‘z muddatida tug‘ilgan chaqaloqlarda bo‘ladi, ulardan faqatgina katta liqildoq, ba’zi hollarda kichik liqildoq ham ochiq bo‘lishi mumkin, qolgan barcha liqildoqlar va birikmalar yopiq bo‘ladi.

Muddatidan oldin tug‘ilgan chaqaloqlarda esa yon liqildoqlar va ayrim birikmalar ochiq bo‘lishi mumkin. Liqildoqlar biriktiruvchi to‘qimadan tuzilgan membrana bilan yopilgan bo‘ladi. Shuning uchun liqildoqlarni “buzish” ancha mushkul ish. Bolakaylarni bemalol cho‘miltiring, sochlarini tarang, bola bilan qo‘rqmasdan o‘ynang, uni yengil massaj qiling va liqildoqlarni jarohatlab qo‘yishdan qo‘rqmang.

Liqildoqlarning o‘lchami va funksiyasi

Oldingi katta liqildoq romb shaklini eslatadi. Ushbu liqildoqning o‘lchami, uning dioganal o‘lchami bilan baholanmaydi, balki liqildoqni hosil qiluvchi chegaralar (devorlari) orasidagi masofa o‘lchanadi. O‘z muddatida tug‘ilgan sog‘lom bolalarda katta liqildoqning o‘lchami 2×2 smdan 3×3 smgacha bo‘ladi. chala tug‘ilgan chaqaloqlarda esa katta liqildoq o‘lchami keng va uni hosil qiluvchi birikmalar ham oxirigacha bitmagan bo‘ladi. Normada katta liqildoq balandligi tepa va peshona suyaklari bilan bir tekislikda bo‘lishi kerak, ba’zida biroz pastga botib kirgan bo‘ladi.

Liqildoqda pulsatsiya bo‘layotgani oddiy ko‘z bilan ko‘rinadi. Chaqaloq kuchli yig‘laganida va bezovtalanganida liqildoq shishib ko‘tarilib qolganini ko‘rsa bo‘ladi. Bolalikning birinchi yilida bosh miya sezilarli darajada o‘sa boshlaydi, liqildoqlar hisobiga miyaning o‘sishida kalla chanog‘i qiyinchilik tug‘dirmaydi. Bundan tashqari liqildoqlar bolalarda termoregulyatsiya funksiyasini ham bajaradi, ya’ni tana harorati ko‘tarilgan vaqtda organizm ortiqcha haroratni liqildoqlar orqali tashqi muhitga o‘tkazib turadi. Shuning uchun isitma qilayotgan bolakaylarning boshiga juda qalin bosh kiyim kiydirib, uni o‘rab tashlash mumkin emas.

O‘z muddatida tug‘ilgan chaqaloqlarning kichik liqildog‘i orqa tomonda joylashib, odatda sezilmaydi, ba’zida bir barmoq sig‘adigan darajada bilinishi ham mumkin.

Liqildoqlar qachon bitadi?

Sog‘lom, o‘z muddatida tug‘ilgan chaqaloqlarda faqatgina oldingi yoki katta liqildoq ochiq bo‘ladi. ammo, vaqt o‘tishi bilan suyaklar o‘sishi hisobiga liqildoq o‘lchami kichrayib boradi va u to‘liq yopilib ketadi. Katta liqildoqning to‘liq yopilib ketish yoshi yo‘q. Ko‘pchilik chaqaloqlarda katta liqildoqlar 12 oydan 18 oygacha bo‘lgan muddatda yopiladi. Agar liqildoqlar bolaning bir yoshigacha yopilib ketsa, havotirlanmang bu sog‘lom bola uchun normal holat bo‘lishi mumkin. Bunday hollarda pediatr shifokor maslahatini olishingiz kerak bo‘ladi.

Ushbu maqolani ham o‘qing: Chaqaloqlarda yo’rgak dermatiti yoki atopik dermatit sabablari va davolash

Kichik liqildoq odatda bola tug‘ilganda bilinmaydi. Katta liqildoq kichrayishni boshlagan vaqtda kichik liqildoq yopilib bo‘lgan bo‘ladi, bu chaqaloqning 1,5-2 oyliklariga to‘g‘ri keladi.

Liqildoq – organizm signali

Onalar o‘z farzandlari liqildoqlarining holati haqida doimo xabardor bo‘lib turishlari kerak, agar har qanday o‘zgarish (kuchli pulsatsiyasini, uning hajmi kichikligiga gumon qilsangiz) sezsangiz mahalliy pediatrga xabar bering. Neonotologlar va pediatrlar uchun liqildoqlar organizm holati haqida ma’lumot beruvchi mutaxassislardir. Liqildoqlar bosh sohasidagi har qanday o‘zgarish haqida birinchi bo‘lib signal beradi. Juda erta yoki kech yopiladigan liqildoqlar jiddiy kasallikdan darak berishi mumkin. Agar yangi tug‘ilgan chaqaloqda katta liqildoq kichik bo‘lsa yoki umuman yo‘q bo‘lsa, birinchi navbatda mikrosefaliya va kraniostenozga gumon qilinadi.

Mikrosefaliyada – chaqaloqning tana qismlari normal o‘lchamda, boshi va miyasi esa kichik hajmda bo‘ladi. Bu kasallik genetik xromosoma kasalliklari oqibatida kelib chiqadi, masalan, Patau sindromi, Edvards sindromi kabi.

Kraniostenozda – kalla suyaklari orasida birikmalar yopishib ketganligi sababli liqildoqlar ham yopilib ketgan bo‘ladi. Kalla chanog‘ining deformatsiyasi hisobiga miya o‘sishi qiyinlashadi, bosh miya ichki bosimi oshadi.

Agar ayol kishi homiladorlik vaqtida kalsiy elementini ko‘p saqlovchi mahsulotlar iste’mol qilgan bo‘lsa, liqildoqlar erta muddatlarda yopilishi yoki tug‘ilganda o‘lchami kichik bo‘lishi mumkin. Chaqaloq organizmida kalsiy yetishmovchiligi esa liqildoqlarning kech yopilishiga sabab bo‘ladi.

Agar chaqaloq katta liqildog‘i katta o‘lchamda va kichik (orqa) liqildoq ham aniq bilib turgan bo‘lsa, birinchi navbatda gidrosefaliya va tug‘ma gipotireoz (qalqonsimon bez yetishmovchiligi) ga gumon qilinadi. Bundan tashqari, liqildoqning katta o‘lchamda bo‘lishiga olib keluvchi omillar – homila ichi gipoksiyasi, tug‘ruqdagi travmalar va homila ichi infeksiyalari ham bo‘lishi mumkin.

Chaqaloqlar liqildog‘i bosh miya ichki bosimi haqida aniq ma’lumot beradigan hosiladir. Bosh miya ichki bosimi oshgan hollarda liqildoq shishgan va taranglashgan bo‘ladi. Bosh miya ichki bosimi oshishiga sabablar quyidagilar bo‘lishi mumkin:

• Tug‘ma kasalliklar (gidrosefaliya);
• Bosh miya infeksiyalari (yiringli meningit);
• Kalla chanog‘i ichida hosil bo‘lgan o‘smalar (gematomalar, o‘smalar);
• Perinatal ensefalopatiyalar;
• Bosh miya ichi vena va sinuslar trombozi.

Ushbu maqolani ham o‘qing: Quloq teshtirish. Uni qachon amalga oshirish kerak?

Diqqat!

Agar liqildoqlar shishgan bo‘lsa va bu holat biror-bir bosh miya jarohatidan keyin kuzatilsa, zudlik bilan tez tibbiy yordamga murojaat qiling. Bundan tashqari pastga kirib qolgan liqildoqlar ham organizmdagi jiddiy o‘zgarishlar ketayotganidan dalolat beradi.

Masalan, organizmning ichak infeksiyalari natijasida ko‘p qayt qilishi va ich ketishlarida suvsizlanish vaqtida yuqoridagi kabi holat kuzatilishi mumkin. Bunday holatda ham bolaga tibbiy yordam ko‘rsatilishi kerak. Meningit kasalligida bolalarda birinchi bo‘lib liqildoq bosh miya ichki bosimi oshishi hisobiga ko‘tarilib qoladi, keyin organizmning suvsizlanishi hisobiga liqildoqlar ichkariga botib qoladi.

Bunday vaqtda shifokorlar bosh miya ichki bosimini o‘lchash uchun tekshiruv buyuradilar, ularning natijalariga asoslanib bolalarga davo muolajalari belgilanadi.

Liqildoqlar diagnostika uchun qanday yordam beradi?

Chaqaloqlar liqildoqlari – bosh miya ichki holatini ko‘rsatib beruvchi ko‘zgu hisoblanadi. Shuni inobatga olib chaqaloqlarda liqildoqlar orqali tekshiriladigan bir qator diagnostika usullari bor. Ular quyidagilar:

• Mahalliy anesteziya ta’sirida subdural punksiya;
• Qorinchalararo suyuqlik yordamida bosh miya ichki bosimini o‘lchash, likvorning tarkibi haqida ma’lumotlar;
• Maxsus tanometrlar yordamida punksiya qilmasdan bosh miya ichki bosimini o‘lchash;
• Ikki o‘lchamdagi exoensefalografiya va sonografiya – UTT tekshiruvi;
• Radioizotop ssintigrafiya.

© Maqola 27.05.2018 sanasida yangilandi.

Bolalar immuniteti uchun foydali vitaminlar to’plamining eng ko’p qo’llaniladigan komplekslardan biri Alfavitdir.

Alfavit bu – vitamin va minerallar kompleksidir. Har bir yoshdagi chaqaloq yoki maktab o’quvchisi uchun alohida to’plamlardan birini tanlasa bo’ladi.

Preparatning narxini ushbu bo’limda ko’rsa bo’ladi — https://apteka.uz/product/alfavit

Boshqa keng qo’llaniladigan vitaminli komplekslar: Komplivit, Supradin, Magvit, Aminoplyus, Rotafer kids va hk…

*Qo’llash mumkin bo’lmagan holatlar mavjud. Ishlatishdan oldin shifokor bilan maslahatlashing.