Tushda ayollar kiyimi

tikiladi, chok haqi baxyaqatorga 0.1 sm yetmay kertib qo’yiladi. Adip asosiy detal teskarisiga ag’dariladi va asosiy detaldan kant hosil qilib dazmollanadi yoki ziylari ko’klab qo’yiladi. 8-10 sm oraliqda qo’lda yashirin qaviq solib, adip asosiy detalga chatib qo’yiladi

Тушида Йигласа * Tushida Yig’lasa Тушда Tushda Tushlar Tabiri Тушлар Табири Нима Булади Nima Buladi

#тушида #йигласа #нима #булади #tushida #yiglasa #nima #buladi
Ассалому алайкум азизлар. Видео ёкса лайк босиб каналимизга обуна булинг ва уз фикрингизни коментарияда колдиринг. Сизнинг эътиборингиз биз учун жуда мухим.
БИЗГА БЕФАРК БУЛМАГАНИНГИЗ УЧУН ТАШАККУР.
Assalomu alaykum azizlar. Video yoqsa layk bosib kanalimizga obuna bo’ling va o’z fikringizni komentariyada qoldiring. Sizning e’tibоringiz biz uchun juda muhim.
BIZGA BEFARQ BO’LMAGANINGIZ UCHUN TASHAKKUR.
TUSHDA YIG‘LAMOQ
Agar tushida yuzida yig‘idan nishona borligini ko‘rsa, uning yaxshi ishlariga nisbatan ta’na urishlariga dalildir.
Aytishlaricha, tushdagi yig‘i shodlik hamda Allohning kechirishi bo‘ladi.
Tushida gunohiga, ilm majlisining so‘zlariga, Qur’on o‘qilishiga yoki shunga o‘xshashga yig‘laganini ko‘rsa, bu Allohning unga nisbatan marhamati bo‘lib, o‘zining fazlu karami bilan unga mehribonlik qilgani va gunohini kechirganiga dalildir.
Tushida yig‘laganini, biroq ko‘zidan yosh chiqmaganini ko‘rsa, o‘tmishdagi qilmagan ishlariga hasrat yeyishi va tavba qilishiga dalil bo‘ladi.
Agar o‘tmishda qilgan ma’siyatlar uchun ovozsiz yig‘laganini ko‘rsa, shodlik va xurramlik ko‘rishiga dalildir.
#Туш #табири #туш #табирлари #тушлар #табири #tush #tabiri #tushlar #tabiri #tabirlari #tuw #tabiri #tuw #koriw #tushida #korsa #tushda #kursa #tushida #jinsiy #aloqa #tushda #qiz #uyquda #tushda #ayol #tushda #qurqsa #qurqinchli #tush #tushda #tuwida #тушда #жинсий #алока #tushda #nima #buladi #унгида #ungida #ongida #tuwlar #tabiri #tuw #tabirlari #mashina #машина #пул #pul #ilon #илон #чакалок #бола #фарзанд #кон #йигласа #кочса #уй #кутарилиш #юкорига #тепаликка #учса #uchsa #chaqaloq #bola #farzand #qon #yiglasa #qochsa #uy #kutarilish #yuqoriga #qurqsa #куркса #уйланса #уйланиг #туй #от #тухум #гушт #улик #кувласа #билакузук #узук #тилло #олтин #такинчок #шайтон #чаён #урушса #uylansa #uylanish #tuy #ot #tuxum #gosht #ulik #quvlasa #bilakuzuk #uzuk #tillo #oltin #taqinchoq #shayton #chayon #urushsa #yuqotsa #buyum #meva #hayvon #baqirsa #chaqirsa #adashib #qolsa #qiziqarli #йукотса #буюм #мева #хайвон #бакирса #чакирса #адашиб #колса #кизикарли #пичок #pichoq #baliq #non #балик #нон

Most recent Kengash Tv channel videos

• Как Нарисовать Лодку, How To Draw A Boat, كيفية رسم قارب, नाव कैसे खींचे
• Как Рисовать Зонт, How To Draw An Umbrella, छाता कैसे खींचना है, كيفية رسم مظلة
• Как Рисовать Малину, How To Draw A Raspberry, كيفية رسم توت العليق, रास्पबेरी कैसे आकर्षित करें

Подписывайтесь на наш Telegram канал! @thewikihow открыть Мониторим видео тренды 24/7

Explore more videos from Kengash Tv

Video	Views	Date
39	17.06.2022
Как Рисовать Конфетный Домик, How To Draw A Candy House, कैंडी हाउस कैसे बनाएं, كيفية رسم بيت الحلوى – как рисовать конфетный домик/how to draw a candy house/कैंडी हाउस कैसे बनाएं/كيفية رسم بيت الحلوى.
94	30.05.2022
How To Draw Heavy Baby Equipment, Как Нарисовать Тяжелое Детское Оборудование – How to Draw Heavy Baby Equipment/Как нарисовать Тяжелое Детское оборудование/भारी शिशु उपकरण कैसे आकर्षित करें/كيفية رسم معدات الطفل الثقيلة
135	29.05.2022
How To Draw A Children’s Tractor, Как Нарисовать Детский Трактор, बच्चों का ट्रैक्टर कैसे आकर्षित करें – How to draw a children’s tractor/Как нарисовать детский трактор/बच्चों का ट्रैक्टर कैसे आकर्षित करें/كيفية رسم جرار للأطفال

Поделиться с друзьями:

Скопировать ссылку Добавить временную метку Включение данной опции позволит добавить к ссылке время начала воспроизведения видео, где H:M:S – часы:минуты:секунды

Ayollarda astarli kiyimlarni tikish texnologiyasi

Astar gazlamani tanlashda uning rangi, fakturasi (sirt holati), pishiqligi kabi xususiyatlari e’tiborga olinadi. Astar uchun sun’iy va shoyi gazlamalar tavsiya etiladi.

Qotirma materiallarga asosan paltoning old bo’lagini, adip, yoqa yelka va o’miz qirqimlarini mustahkamlash uchun mo’ljallangan flizelin, dublirin, yelimli uqa va boshqalar kiradi. Furnituraga tugma va iplar, bog’ich, knopka (piston) kabilar kiradi.

Furnitura va qotirma gazlama turlari palto tikiladigan korxonada qabul qilingan texnologiya va jihozlarga bog’liq holda tanlanadi.

Astar bo’laklari andozalari avra (asosiy) bo’laklar bazasida quriladi. Buning uchun astar gazlamaning quyidagi xossalarini inobatga olish zarurdir.

• Kirishuvchanlik. Astar bo’lagi tanda ipi yo’nalishi bo’yicha avradan kattaroq (uzunroq) qilib bichiladi, chunki astarning kirishuvchanligi avra gazlamadan qoidaga ko’ra ko’proqdir.
• Astar va avra gazlamaning turli darajada cho’zilishi: shuning uchun ort bo’lak astarida cho’zilish kuchi yo’nalishi bo’yicha «qo’shimcha haq» loyihalanadi.
• Shakl berish qobiliyatining turlichaligi. Astar bo’laklarida gazlamani namlab isitib ishlov berib kirishtirish o’rniga (eng o’mizida) vitochka loyihalanadi:
• Material qalinligi. Yupqa gazlamalardan tikilgan buyumlarda astar bo’lagining kengligi bo’yicha avrani deyarli qaytaradi. Qalin paltoda astar avraga nisbatan kengroq bichiladi.

Astar bo’laklari andozalarini ishlab chiqishda quyidagilarga e’tibor berilishi kerak:

• astar bo’laklarini bichishda ba’zi uchastkalarda (masalan etagi bo’yicha) astar avradan atayin kengroq bichiladi. Sababi – texnologik ishlov berishda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan noaniqliklarni oldini olish. Huddi shunday, yeng astari avradan kengroq bichiladi.
• palto bo’laklarida astar yeng o’mizi, avra bo’lagiga nisbatan 1 sm uzunroq bo’ladi;
• ort bo’lak bo’yin o’mizi uzunligi avra bo’lagidan 0,3 sm ga kattaroq bichiladi;
• astarni adipga ulash qirqimini loyihalashda adip qirqimining ichiga biroz kiritiladi: yelkada 2,5-3,0 sm; ko’krak sathida 2,0-2,5 sm, etak sathida 1,0-1,5 sm (2-rasm).
• eng astari andozasini chizish yeng uchidan boshlangani ma’qul, chunki yeng yon qirqimlarining uzunligi bo’yicha tenglash osonroqdir;
• ort bo’lak astarida tanda ipi yo’nalishi ort bo’lak o’rta chizig’iga parallel, old bo’lakda – bort chizig’ining pastki qismiga parallel, yengda yeng ichki o’rta qirqimi uchlarini birlashtiruvchi chiziqqa parallel;
• palto etagi konussimon kengayganda va avradan alohida (ochiq holda) tikilganda astar bo’lagi etak qismida avradan torroq olinadi;
• old bo’lak astarini adipga ulash qirqimi adipdan uzunroq bichiladi, chunki astar va avra gazlamaning kirishuvchanligi turlichadir.
• palto sirtida astar choklarining o’rni bo’rtib qolmasligi uchun astar bo’laklari konstruktsiyasi avra bo’laklari qirqimlari bo’yicha loyihalanadi yoki yaxlit bichiladi;

Sabzavotlar kishilarning ovqatlanishida muhim rol o‘ynaydi: U taom hazm bo‘lishini yaxshilaydi, tanada nordon ishqorli muvozanatni saqlaydi va suyuqlik almashinishini ta’minlaydi. Ular vitaminlarning asosiy manbalaridan biri bo‘lib, uglevodlarga, mineral, muattar, lazzatli moddalarga ham boy bo‘ladi. Ba’zi sabzavotlar (sarimsoqpiyoz, erqalampir, turp) tarkibida bakteriatsid moddalar — kasal tug’diruvchi mikroblarni qiradigan yoki ular rivojini to‘xtatib qo‘yadigan fitontsidlar bo‘ladi.

Umumiy ovqatlanish korxonalarida sabzavotlar yaxna taomlar, suyuq oshlar, sardaklar, sabzavot taomlar va garnirlar tayyorlashda ko‘p ishlatiladi. Sabzavotlar quyidagi guruhlarga bo‘linadi: ildizmevali o‘simliklar — kartoshka, topinambur (er noki), batat (shirin kartoshka);

ildizmevalar — sabzi, lavlagi, sholg’om, bryukna, turp, redis, petrushka, selderey, pasternak (shirin nldizli xushbo‘y o‘t), erqalampir;

karamsimonlar — oq o‘zakli karam, qizil o‘zakli karam, savoy karami, bryussel karami, guldor karam, kolrabi karami, brokkol karami;

piyozsimonlar — boshpiyoz, ko‘k piyoz, porey, sarimsoqpiyoz;

xushta’m sabzavot — ukrop, tarxun, rayhon, mayoran;

mevalilar — qovots, qovoqcha, bodring, tarvuz, qovun, kulchaqovoq; pomidor, baqlajon, qalampir; dukkaklilar — ko‘k no‘xat, ko‘k loviya; donlilar — so‘tali jo‘xori;

chuchuklilar — artishok, sparja, rovoch. Umumiy ovqatlanish korxonalariga kelib tushadigan sabzavotlar davlat standartlariga muvofiq ravishda miqdor va navlari bo‘yicha tekshiriladi. Buning uchun sabzavot tortiladi va olingan ma’lumotlar ilova qilingan hujjatlarda ko‘rsatilgan ma’lumotlarga taqqoslanadi, bu esa omborga kelib tushgan sabzavot miqdoriny aniq hisobga olish imkonini beradi.

Sifatni tekshirishga katta z’tibor beriladi, chunki sifati yomon sabzavotga ishlov berishda chiqit miqdori ko‘payadi va tayyorlangan taomlar sifati yomonlashadi. Sabzavotlar sifati organoleptik usulda: rangi, hidi, ta’mi, zichligiga qarab aniqlanadi.

Sabzavotlarga mexanik usulda pazandalik ishlovi berish — saralash, yuvish, tozalash. hamda to‘g’rashdan iborat izchil yumushlardir.

Saralash sabzavotlardan muayyan taomlar tayyorlash uchun oqilona foydalanishga yordam beradi, ularga mexanik ishlov berishda chiqitlarni kamaytiradi. Saralash va tozalashda begona aralashmalar, chirigan, zzilgan sabzavotlar tashlanib, yaxshilari katta-kichikligi va sifatiga ko‘ra ajratiladi.

Sabzavotlarni ularga yopishgan qum va tuproq qoldiqlaridan tozalash uchun maxsus sabzavot yuvish mashinalarida yoki qo‘lda yuviladi. Bu mashinalarning sanitariya holatini yaxshilaydi, ularning ishlatish muddatini uzaytirishga yordam beradi.

Mahsulotdagi ozuqalik qiymati past bo‘laklarni, chiqarib tashlash uchun sabzavotlar, sabzavot tozalash mashinalarida yoki qo‘lda tozalanadi.

Sabzavotlarning oziqaviy qimmati ularning kimyoviy tarkibiga bog’liq. Ularning kimyoviy tarkibida uglevodlar, mineral moddalar, organik kislotalar, vitaminlar, glikozid, fitotsid (ya’ni mikroorganizmlarni halok qilish yoki rivojlanishini susaytirish qobiliyatiga ega bo’lgan maxsus modda) xushbo’y va rang beruvchi moddalar bo’ladi.

Sabzavotlarning kimeviy tarkibi ularning turi, navi, etilishi terib olish muddati va saqlash usullariga bog’liq. Sabzavotlar tarkibiga kiruvchi moddalar suvda eruvchan va suvda erimaydigan moddalarga bo’linadi. Suvda eruvchan moddalarga shakar, organik kislotalar, pektin moddalari azotli moddalarning bir qismi, dubilli va rang beruvchi moddalar, vitaminlarning ko’pgina qismi, glikozidlar kiradi. Suvda erimaydigan moddalarga kletchatka, gemisellulozalar, protopektin, kraxmal, yog’lar, azotli moddalarning bir qismi va mineral moddalar kiradi.

4. Yubka (quyosh) ni birinchi kiyib ko`rishga tayyorlash, yon choklari va taqilmasiga ishlov berish. Etak va bel qismiga ishlov berish. Yubkaga oxirgi ishlov berish

Yubkaning yuqori qirqimiga qaytarma belbog’, ulama belbog’, karsaj lenta, mag’iz va rezina tasmalar bilan ishlov berish mumkin. Yubkaning cheti ulama belbog’li bo’lsa, avval belbog’ga ishlov beriladi, gazlama turiga qarab, belbog’ga qotirma yaxlit yoki o’rtasidan joylashtirib yopishtiriladi. Belbog’ uchlari ag’darma chok bilan tikiladi, ortiqcha chok haqlari qirqib tashlanadi. Belbog’ o’ngiga ag’darilib sirma qaviq bilan ko’klanadi va d azmollanadi. Tayyor bo’lgan belbog’ni yubkaning yuqori qirqimiga ulashning bir necha usullari bo’lib, bularni siz nazariy fanlardan tanishib chiqqansiz.

Ushbu modulda esa Sizlarga yubka belbog’ining pastki qirqimi bukib tikilgan belbog’ni tikishning texnol ogik ketma-ketligini tavsiya etamiz. Yubka etagi modeliga, gazlama turiga, uning xususiyatiga qarab turlicha usulda:

1. Ochiq qirqimli bukma chok bilan.

2. Yopiq qirqimli bukma chok bilan.

3. Mag’iz qo’yish bilan.

4. Tasma qo’yish bilan ishlov berish mumkin.

Ushbu modulda yubkaning etak qismini ochiq qirqimli bukma chok bilan tikish texnologik ketma-ketligini ko’rsatamiz. Yubkani ort va old bo’laklarini o’rta chiziqlari bo’ylab teskarisini ichkariga qaratib qo’yiladi. Yon choklari vitochkalarini, bir-biriga to’g’ri keltirib, o’ng tomonini yuqoriga qaratib yuqori qirqimini o’ng tomonga qaratib stol ustiga yozib qo’yiladi, yordamchi andoza qo’yib, yubka etagini bukish chizig’i belgilanadi, yubka etagi notyokis joylari qirqib tashlanadi. Yubkaning etagiga ishlov berayotganda, yubka ort bo’ lak o’rta chokida joylashgan shlitsani pastki qirqimiga ishlov berishga katta e’tibor berish kerak. So’ng yubkaga uzil -kesil ishlov beriladi: izmalar maxsusmashinalarda ochiladi, yubka tozalanadi, yubkaning teskari tomonidan va o’ngiga ag’dariladi, tugma lar tikilib, ilgakkacha osib qo’yiladi. Etak qismi toraytirilgan yubka («hurmacha» shaklidagi) bashang kiyimlarda ko’proq uchraydi. Bunday yubkalar qattiqroq gazlamadan tikiladi. Ba’zi hollarda bel

vitochkalar o’rniga mayda burmalar loyihalanadi. Yubka barcha siluetlari va ularning variantlari to’g’ri siluetli yubka gazlamasi asosida konstruktiv modellash yo’li bilan yaratiladi. Yubkani modellashda uning bo’laklarining o’zaro mutanosibligiga (proportsional ichiga) e’tibor berish kerak. Yubkani modellashda tikish uchun tanlangan gazlama xossalarini va figuraning

to’laligini ham hisobga olish zarur. Yupqa va mayin gazlamalardan etagi kengaytirilgan yubkalar, cho’ziluvchan gazlamadan torroq yubka tikish ma’qulroqdir. «Klesh», «gode» bichimli yubkalarni kengaytrish darajasi (kattaligi) qomat tuzilishiga qarab aniqlanadi. To’g’ri yubkaga silueti to’g’ri to’rtburchak shaklini beruvchi barcha yubkalar kiradi. Ular tor va kengaytirilgan, bir va bir necha chokli, shlitsali, taxlamali va burmali bo’lishi mumkin. Yubka vitochkalarining o’rni, soni va kattaligini aniqlash har bir figuraning xususiyatlariga bog’liq. To’g’ri yubkada ort bo’lakda 2 ta, old bo’lakda 2 ta vitochka loyihalanadi. Agar vitochka kattaligi 4 sm dan oshsa, u ikkiga bo’linadi, ya’ni 2 ta vitochka o’rniga 4 ta loyihalanadi. Klassik to’g’ri yubka ort bo’lagi o’rta chokli yoki yaxlit bo’ladi. Taqilma chap yon chokda yoki ort o’rta chokda ti kiladi. To’g’ri yubka belbog’li va belbog’siz qilib tiqilishi mumkin.

5. Ayollar kuylagining yeng va yoqa chizmalarini chizish va fanar, yengning past qismi va tepa qismlari kengaytirilgan uslublarini modellashtirish. Tik yoqa, klassik uslubidagi yoqalar chizmalarini chizish

Ayollar va kiyimining yenglarida, ko’krak qismida, yubka qismida va boshqa joylarda taqilma bo’lishi mumkin. Taqilmalar bir yoki ikki mag’izli, «molniya» tasmali, bostirma yoki o’tqazma qopqoqli bo’ladi.

Bitta mag’izli taqilma (60-rasm). Mag’izning o’ngini asosiy detalning teskarisiga qaratib qo’yilib, taqilma qirqimi asosiy detal tomonidan ag’darma chok bilan tikiladi. Bunda ag’darma chok qirqim uchiga borib yo’q bolib ketishi kerak. (60-rasm, a). Mag’iz asosiy detalning o’ng tomoniga bukiladi. Mag’izning tikimagan chetini ichkari tomonga bukib, bostirma chok bilan tikiladi. Bunda mag’iz ulangan chok yopilib ketishi, qistirma iz esa bir yo’la tikib ketilishi kerak (6G-rasm,b). Mag’iz asosiy detal teskarisiga bukib dazmollanadi. Taqilmaning uchi butun eni bo’ylab ikkita qaytarma baxyaqalor yuritib puxtalanadi. (60 rasm, v).

Adipli taqilma(6l-rasm).Adipning tashqi qirqimlari yo’rmaladi yoki ichkariga bukib universal mashinada tikiladi. Adip asosiy detalga o’ngini o’ngiga qaratib qo’yiladi va asosiy detal tomonidan

tikiladi, chok haqi baxyaqatorga 0.1 sm yetmay kertib qo’yiladi. Adip asosiy detal teskarisiga ag’dariladi va asosiy detaldan kant hosil qilib dazmollanadi yoki ziylari ko’klab qo’yiladi. 8-10 sm oraliqda qo’lda yashirin qaviq solib, adip asosiy detalga chatib qo’yiladi

61-rasm 62-rasm 63-rasm

O’tqazma qopqoqli taqilma (62-rasm). Qopqoq o’ngini ichkariga qaratib uzunasiga ikki bukiladi va yuqori cheti ag’darma chuk bilan tikiladi. Qopqoq o’ngiga ag’darilib, choki to’g’rilanadi va yuqorisi bilan yon tomondagi bukilgan ziylari dazmollanadi. Chap va o’ng qopqoqning tikilmagan yon chetlari asosiy detalning o’ngiga belgilangan chiziq bo’ylab ulanadi. Bu chiziqlar orasi esa qopqoqlarning tayyor bo’gandagi eniga teng bo’ladi. Burchak joylarida chok haqi asosiy detal tomondan qirqib qo’yiladi. O’ng qopqoqni chap qopqoq ustiga qo’yib, pastki uchlari to’g’rilanadi va universial mashinada ikkita yoki uchta qaytma baxyaqator yuritib puxtalanadi. Qopqoqlar ulangan choklari bilan pastki qirqimlari maxsus mashinada yo’rmaladi.

Bostirma qopqoqli taqilma

Ostki va ustki qopqoqlarining o’ngini kiyimning teskarisiga qaratib qo’yiladi va qopqoqlar bilan kiyim kesimi qirqimlari to’g’ri keltirib ulanadi. Choklar qopqoq tomonga yotqizib to’g’rilanadi va dazmollanadi. Qopqoqlar kertimlarga moslanib, o’ngini ichkariga qaratib bukiladi va yuqori uchlari bukilgan ziydan kertimgacha ag’darma chok bilan tikiladi. Hosil bo’lgan burchak o’ngiga ag’darib to’g’rilanadi va dazmollanadi. Ostki qopqoqining yon cheti 0,5-0,7 sm ichkariga bukiladi, qopqoq ulangan chok 0,1-0,2 sm yopib turadigan qilib bukilgan ziyidan 0,1 sm naridan bostirib tikiladi, Ostki qopqoqning pastki uchini bukib, ziy bo’ylab tikish bir vaqtda uni asosiy detaJning kesimidan 1 sm pastroq joyiga tikiladi. Ustki qopqoq asosiy detalning o’ng tomoniga bukilib, tashqi ziy bo’ylab bostirib tikiladi. Bunda baxyaqator kesimidan 1 sm pastroqqa yotqiziladi. Ustki qopqoq pastki qopqoq ustiga, uning tashqi cheti pastki qopqoqning ulangan chokini yopib turadigan qilib qo’yiladi. Qopqoqning tikilmagan cheti 0,5-0,7 sm bukib, ichki ziy va pastki uchi bo’yMi bostirib tikiladi. Ustki taqilma qirqim uchidan yuqoriroq joyiga bitta ko’ndalang baxyaqator yuritiladi (63-rasm)

Tushda ayollar kiyimi

Alloh taolo aytadi:

«Xotinlaringizning itoatsizligidan qo‘rqsangiz, avvalo ularga pand-nasihat qilinglar, so‘ng (ya’ni, nasihatlaring kor qilmasa), ularni yotoqlarda tark qilingiz, (ular bilan bir joyda yotmang, yaqinlashmang) so‘ngra (ya’ni, shunda ham sizlarga bo‘yinsunmasalar), uringlar! Ammo sizlarga itoat qilsalar, ularga qarshi boshqa yo‘l axtarmanglar. Albatta, Alloh eng yuksak va buyuk bo‘lgan zotdir» (Niso surasi, 34).

Vohidiy rahimahulloh aytganlarki: «Bu oyatdagi «itoatsizlik»dan murod – erga osiylik qilish, ya’ni, takabburlik bilan erining buyruqlariga xilof ish yuritishdir».

Ato rahmatullohi alayh aytadilar: «U (ya’ni, itoatsizlik) – eri uchun o‘ziga oro bermaslik (xushbo‘ylik sepmaslik), o‘zi bilan huzurlanishiga yo‘l qo‘ymaslik va ilgarigi mute’lik holati o‘zgarib qolishidir. Unday xotinlarga Alloh Kitobi ila «pand-nasihat qilinglar», Alloh ularga buyurgan ishlarni eslatinglar».

Ibn Abbos roziyallohu anhu: «Ularni yotoqlarda tark qilish – to‘shakda xotiniga orqasini o‘girib, gapirmay yotishidir», degan bo‘lsalar, Sha’biy va Mujohidlar: «Xotini bilan bir joyda yotmaslik, yaqinlashmaslik», deyishgan.

Ularni urishdan murod qattiq, biron a’zosiga jarohat yetkazadigan qilib emas, bilaks sekin urishdir.

Ibn Abbos roziyallohu anhumo: «Odob berish uchun kafti bilan ko‘ksiga turtish kabi», deganlar.

Er xotinining itoatsizligini ushbu oyatda zikr qilinganiday, Alloh izn bergan suratda tuzatishi, bartaraf etishi lozim.

«Agar sizlarga (talab qilgan narsalaringizda) itoat qilsalar, ularga qarshi boshqa yo‘l axtarmanglar».

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytganlar: «Er xotinini to‘shagiga chorlagan vaqtda (xotini) kelmasa va eri undan norozi bo‘lib tunasa, to tong otguncha farishtalar u ayolni la’natlaydilar» (Muttafaqun alayh).

Boshqa bir rivoyatda «Allohga qasamki, qaysi bir kishi xotinini to‘shagiga chorlasa-yu, xotini bosh tortsa, to eri undan rozi bo‘lmaguncha, osmondagi Zot undan rozi bo‘lmaydi», deyilgan (Muttafaqun alayh).

Yana bir rivoyatda esa: «Agar ayol erining to‘shagini tark etgan holda tunaydigan bo‘lsa, to tong otguncha, farishtalar u ayolni la’natlaydilar», deyilgan (Buxoriy, Muslim, Nasoiy rivoyati).

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Uch toifa odamning namozi maqbul bo‘lmaydi va bironta yaxshiligi osmonga ko‘tarilmaydi: qochoq qulning, to xo‘jayinlariga qaytib, qo‘lini ularning qo‘llariga qo‘ymagunicha; erini g‘azablantirgan – norozi qilgan ayolning, to eri undan rozi bo‘lmagunicha va mastning, to o‘ziga kelmagunicha» (Ibn Hibbon, Ibn Huzayma rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Eri hozir bo‘lgan (safarda bo‘lmagan) ayolga erining ruxsatisiz ro‘za tutishi va uning iznisiz birovni uyiga kirishiga izn berishi halol emas» (Buxoriy rivoyati).

Ushbu hadisi sharifdagi hukm ixtiyoriy-nafl ro‘zalarga taalluqli bo‘lib, erning haqi ulug‘ va itoati vojib bo‘lgani bois, undan izn so‘ramay turib xotini ro‘za tutishi mumkin emas.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Agar biron bandani boshqa bir bandaga sajda qilishga buyurgan bo‘lganimda, shubhasiz, xotinni eriga sajda qilishga buyurgan bo‘lardim» (Termiziy rivoyati).

Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Alloh taboraka va taolo eriga noshukrlik qiladigan xotinga qaramaydi. Holbuki, u eridan behojat emas» (Nasoiy, Bazzor rivoyati).

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Qaysi ayol vafot etsa-yu eri undan rozi bo‘lsa, jannatga kiradi» (Ibn Moja, Termiziy rivoyati).

Rivoyat qilinadiki, ayol qiyomat kuni birinchi bo‘lib namozi va eridan so‘raladi.

Rivoyat qilinishicha, ayol uyidan chiqsa-yu, eri norozi bo‘lsa, to (uyiga) qaytgunicha, osmondagi barcha farishtalar hamda insu jindan tashqari, u yonidan o‘tgan har bir narsa unga la’nat aytadi.

Ayol erini norozi qilishdan, g‘azablantirishdan saqlanishi va eri uni xohlagan vaqtida bosh tortmasligi lozim. Zero, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytganlarki: «Agar er hojati uchun chorlasa, garchi (xotini) o‘choq boshida bo‘lsa ham kelsin» (Termiziy, Nasoiy, Ibn Hibbon rivoyati).

Ulamolar aytadilarki: «Magar ayol uzrli (hayz yoki nifos ko‘rgan) bo‘lsa, erining chaqirig‘iga javob bermasligi lozim. Shuningdek, er ham ayoli uzrli bo‘lgan vaqtda bu ishni talab qilmasligi va uzrli holati tugab, g‘usl qilmagunicha unga yaqinlik qilmasligi darkor. Zotan, Alloh taolo aytganki:

«Bas, hayz paytida ayollaringizdan chetlaningiz va to poklanmagunlaricha ularga yaqinlashmangiz!» (Baqara surasi, 222).

Rivoyat qilinadiki: «Kimda-kim hayzli ayolga yoki xotinining orqasiga yaqinlik qilsa yoxud folbinga borib, gapini tasdiqlasa, batahqiq, u Muhammad sollallohu alayhi vasallamga nozil qilingan narsaga kufr keltiribdi».

Boshqa bir hadisda: «Ayollarining orqalariga yaqinlik qiladigan kimsalarni Alloh la’natlaydi», deyilgan (Tabaroniy rivoyati).

Xullas, xotin uzrli holatida eri yaqinlik qilishni xohlasa, bo‘ysunmasligi, bundan boshqa barcha holatda itoat etishi lozim.

Yana ayol bilib olishi lozimki, u o‘z nafsida va erining molida undan izn so‘ramay turib, tasarruf qila olmaydi. Erining haqqi o‘zining haqqidan, eri qarindoshlarining haqqi o‘z qarindoshlari haqqidan muqaddam turadi. Eri u bilan huzurlanishi uchun, poklik-tozalikka e’tibor bergan holda tayyor bo‘lishi lozim. Husn-jamoli bilan eriga takabburlik qilmasligi, mabodo eri xunuk bo‘lsa, uni ayblamasligi darkor.

Asma’iy aytadilar: «Sahroyi arablar makoniga borgan edim. U yerda bir er-xotinni uchratdim. Xotin go‘zal, eri esa xunuk edi. Xotindan: «Mana shunday kishining qo‘l ostida yashashga qanday rozi bo‘lding?» deb so‘ragan edim, u: «Yaxshilab eshitib ol, ehtimol erim o‘zi bilan Yaratuvchisi – Alloh orasini yaxshi qilgandir-u, meni unga mukofot qilib bergandir. Ehtimol, men osiylik qilgandirman-u, uni menga jazo qilib bergandir», dedi.

Oisha roziyallohu anho aytadilar: «Ey ayollar jamoasi, agar erlaringizning sizlarning ustingizdagi haqlarini bilganingizda edi, sizlardan har bir ayol erining oyoqlaridagi changni yuzining yonoqlari bilan artib qo‘ygan bo‘lardi».

Rivoyat qilinadiki: «Sizlarning jannatdagi ayollaringiz – har bir suyuvchiyu bolajon (serfarzand) ayollardir. Mabodo g‘azablansa, yoki unga yomon muomala qilinsa va yo eri g‘azablansa: «Qo‘lim qo‘lingizda, to rozi bo‘lmaguningizcha, kiprik qoqmayman», deydi».

Shuningdek, ayol eridan doimo hayo qilishi, uning huzurida yerga boqib turishi, buyrug‘iga itoat qilib, gapirayotganda sukut saqlashi, kirib kelganida yoki chiqib ketayotganida o‘rnidan turishi, unga yoqmaydigan barcha narsalardan uzoq bo‘lishi, uxlashi oldidan unga o‘zini arz qilishi, unga to‘shagi va mol-mulkida xiyonat qilmasligi, doimo pokiza bo‘lishi, misvok ishlatishga odatlanishi, u hozir bo‘lganda o‘ziga zeb berib, xushbo‘yliklar sepib, yo‘qligida ziynatni tark etishi, uning ahli va qarindoshlarini izzat-ikrom qilishi, ozgina narsasini ko‘p o‘rnida ko‘rishi vojib bo‘ladi.

Mute’ ayolning fazilati va osiy ayolning uqubati xususida

Alloh taolodan qo‘rquvchi ayol Allohga va eriga astoydil itoat qilishi, roziligini qozonishga jiddu jahd bilan harakat qilishi lozim. Zero, er ayolning jannati yoki do‘zaxidir.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytganlarki: «Qaysi ayol vafot etsa-yu, eri undan rozi bo‘lsa, jannatga kiradi» (Termiziy, Hokim rivoyati).

Boshqa bir hadisi sharifda: «Agar ayol besh vaqt namozini o‘qisa, farjini – iffatini saqlasa va eriga itoat qilsa, jannatning istagan eshigidan kiradi», deyilgan (Ibn Hibbon rivoyati).

Rivoyat qilinadiki, eriga itoatkor ayol haqiga, modomiki eri undan rozi bo‘lar ekan, havodagi qushlar, suvdagi baliqlar, osmondagi farishtalar hamda quyosh va oy istig‘for aytadi.

Qaysi bir ayol eriga osiylik qilsa, unga Allohning, farishtalarning va barcha insonlarning la’nati yog‘iladi.

Qaysi bir ayol erining yuziga xo‘mrayib qarasa, to eriga tabassum qilib, ko‘nglini olmagunicha, Alloh undan norozi bo‘ladi.

Qaysi bir ayol uyidan erining ruxsatisiz chiqsa, to qaytgunicha, unga farishtalar la’nat aytishadi.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytganlarki: «Do‘zaxga boqib, uning ko‘pchilik ahli ayollar ekanini ko‘rdim».

Buning sababi ayollar Alloh va rasuliga hamda erlariga kam itoat qilib, ko‘p yasan-tusan qilishlaridir. Ya’ni, ular ko‘chaga chiqqanlarida pardoz-andoz qilib, o‘zlariga zeb berib, chiroyli, yaltir-yultir kiyimlarini kiyib, begona erkaklarni fitnaga solib yuradilar. Shuning uchun ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: «Ayol kishi avratdir. Agar u uyidan chiqsa, shayton unga ko‘z tikadi», deganlar (Tabaroniy rivoyati).

Ayol qanchalik uyida muqim bo‘lsa, shunchalik Allohga yaqin bo‘ladi.

Boshqa bir hadisi sharifda shunday deyilgan: «Ayollar avratdir. Bir ayol uyidan chiqadi va uning xayolida yomonlik bo‘lmaydi. Biroq shayton unga ko‘z tikadi va: «Sen qaysi erkakning oldidan o‘tsang, uni ajablantirding», deydi. Aniqki, bir ayol kiyimlarini kiyib oladi. Unga: «Qayoqqa ketyapsan?» deyilsa, u: «Kasalni ko‘rib kelaman» yoki «Janozaga qatnashaman» va yo «Masjidda namoz o‘qiyman», deydi. Holbuki, hech bir ayol Rabbiga uyda ibodat qilganidek ibodat qilgan emas» (Tabaroniy rivoyati).

Shayton ayolning yelkasiga minib olishining sababi – u uyidan tashqariga chiqqan va shayton o‘ziga hokim bo‘lib olishiga yo‘l ochib bergan. Hech bir ayol Rabbiga ibodat qilib, eriga itoat qilib, uyida o‘tirganichalik, Alloh roziligini qozonishga intilmagan.

Ali roziyallohu anhu ayollari Fotimadan: «Ey Fotima, ayol kishi uchun eng yaxshi narsa nima?» deb so‘raganlarida, u zoti sharifa: «U (begona) erkaklarni ko‘rmasligi va (begona) erkaklar uni ko‘rmasligi», deya javob berganlar.

Ali roziyallohu anhu: «Uyalmaysizlarmi? Rashkingiz kelmaydimi?! Xotiningiz erkaklar orasiga chiqib yurishiga imkon berasizlar-da, yana u ularga qaraydi, ular unga qaraydi, deysizlar», der edilar.

Ummu Salama roziyallohu anho aytadilar: «Maymuna ikkimiz (bular Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ayollardir) Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlarida edik. Bir payt Ibn Ummu Maktum kela boshladi. Bu voqea hijobga buyurilganimizdan keyin bo‘layotgan edi. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: «Undan hijoblaninglar (o‘zingizni parda ortiga olinglar)» dedilar. Biz: «Yo Rasululloh, u kishi ko‘r emasmi? Bizni ko‘rmaydilar-ku», degan edik, u zot: «Nima, sizlar ham ko‘rmaysizlarmi? Uni ko‘rmayapsizlarmi?» dedilar» (Abu Dovud, Termiziy rivoyati).

Erkaklar nomahram ayollardan ko‘zlarini tiyishga buyurilganlaridek, ayollar ham nomahram erkaklardan ko‘zlarini tiyishga buyurilganlar.

Mabodo, ayol kishi ota-onasini yoki qarindoshlarini ziyorat qilish, hammomga borish kabi zaruriy ishlar uchun tashqariga chiqishga majbur bo‘lsa, yasan-tusan qilmasdan, o‘ziga oro bermasdan, keng, qalin kiyim kiyib, erining ruxsati bilan chiqsin. Yo‘lda ketayotganida u yoq-bu yoqqa alanglamasdan, yerga qarab, yo‘l chetidan yurishi lozim. Illo, osiy bo‘ladi.

Hikoya qilishlaricha, bir ayol uyidan tashqariga chiqqanda yasan-tusan qilib yurar edi. U vafot etgach, qarindoshlaridan biri tushida uni ko‘ribdi. U Alloh azza va jalla huzuriga yupqa kiyimda boribdi. Shu payt birdan shamol esib, ayol ochilib qolibdi. Alloh taolo undan yuz o‘giribdi-da: «Uni chap tomonidan ushlab do‘zaxga tashlanglar. U dunyoda yasan-tusan qiluvchilardan edi», debdi.

Muoz ibn Jabal roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Bironta ayol dunyoda eriga ozor bersa, u (kishi)ning hurul iynlardan bo‘lgan xotini: «Alloh halok qilgur, unga ozor berma. U sening oldingda vaqtincha mehmon xolos. U yaqinda sendan ajrab, bizga keladi», deydi» (Termiziy rivoyati).

Ayol eriga itoat etishga, roziligini qozonishga buyurilganidek, er ham xotiniga ehson qilishga, lutf-marhamat ko‘rsatishga, uning ayrim nojo‘ya harakatlariga sabr qilishga, yaxshi, tinch-totuv yashash, yedirib-ichirish va kiydirish kabi haqlarini ado etishga buyurilgan. Alloh taolo aytadiki:

«Ular bilan xushmuomala bo‘lib, tinch-totuv yashanglar» (Niso surasi, 19).

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytganlar: «Ogoh bo‘linglar, ayollarga doimo yaxshi munosabatda bo‘linglar. Ular sizlarning qo‘l ostingizdagi asirlar, xolos. Bundan boshqa ularning biron narsasiga egalik qila olmaysizlar. Magar ular ochiq fahsh ishni qilsalar (unda haqqingiz bor). Agar itoatsizlik qilsalar, ularni yotoqlarida tark etinglar, so‘ngra jarohat yetkazmaydigan qilib uringlar. Agar itoat qilsalar, ularga qarshi boshqa yo‘l axtarmanglar.

Ogoh bo‘linglarki, ayollaringiz ustida sizlarning haqqingiz bor va sizlarning ustingizda ayollaringizning haqqi bor. Ular ustidagi haqlaringiz – to‘shagingizni siz yoqtirmaydigan kimsaga bostirmasligi va siz yoqtirmaydigan kimsani uyingizga kiritmasligidir. Sizning ustingizdagi haqlari – ularga kiyimlari va taomlarini ehson qilishingiz» (Ibn Moja, Termiziy rivoyati).

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam: «Yaxshilaringiz ahliga yaxshi bo‘lganlaringizdir», dedilar (Ibn Hibbon rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Mo‘minlarning iymoni eng mukammali xulqi go‘zalroq bo‘lganidir. Yaxshilaringiz xotinlariga yaxshi bo‘lganlaringizdir» (Termiziy, Ibn Hibbon rivoyati).

Asarda kelganki: «Qaysi erkak xotinining yomon xulqiga sabr qilsa, Alloh unga Ayyubga (a.s.) balolari evaziga berilgan miqdorda ajr beradi. Qaysi ayol erining yomon xulqiga sabr qilsa, Alloh unga Fir’avn xotini Osiyo binti Muzoximga berilgan miqdorda ajr beradi».

Rivoyat qilishlaricha, bir kishi Umar ibn Xattob roziyallohu anhuga xotinining xulqi yomonligidan shikoyat qilish uchun keldi. Umarning eshigi yoniga kelib, chiqishini kutib turdi. Shu payt Umarga xotini qattiq-qattiq gapirayotganini eshitdi. U kishi esa hech bir so‘z qaytarmay, jim turardi. Haligi kishi: «Amiral mo‘minin bo‘laturib, yana shunchalik shiddati va salobati bilan Umarning holi shu bo‘lsa, mening ahvolim nima bo‘lardi?» deb iziga qaytdi. Shu vaqt Hazrati Umar uyidan chiqdilar va haligi kishining qaytib ketayotganini ko‘rib yoniga chorladilar-da: «Nima ehtiyojing bor?» deb so‘radilar. U «Ey amiral mo‘minin, xotinimning xulqi yomonligidan, tili uzunligidan sizga shikoyat qilish uchun kelgan edim. Qarasam, sizning xotiningiz ham shunday ekan. O‘zimcha, amiral mo‘mininning holi shu bo‘lsa, mening ahvolim nima bo‘lardi, dedim», deya javob berdi. Shunda Umar: «Ey birodar, xotinimning menda bir qancha haqlari bo‘lgani bois bu qilig‘iga sabr qildim. Zero, u ovqatimni pishiradi, nonimni yopadi, kiyimlarimni yuvadi, bolamni emizadi. Holbuki, bularning barchasi ham unga vojib emas. U sababli qalbim taskin topadi, haromdan saqlanaman. Shu bois sabr qildim», dedilar. U: «Ey amiral mo‘minin, mening xotinim ham shunday», degan edi, Umar roziyallohu anhu: «Ey birodar, sabr qil. Bu ozgina muddat, xolos», dedilar.

Hikoya qilishlaricha, bir solih kishining Alloh yo‘lida solih do‘sti bo‘lib, uni har yili bir marta ziyorat qilar edi. Bir kuni birodarini ziyorat qilish uchun kelib, eshigini taqillatdi. Xotini: «Kim?» deb so‘radi. U: «Eringning Alloh yo‘lidagi birodariman. Uni ziyorat qilish uchun keldim», dedi. Shunda xotini: «O‘tin terishga ketgandi. Alloh uni sog‘ qaytarmasin, salomat qilmasin, undoq qilsin, bundoq qilsin», deya qarg‘ay ketdi. U kishi eshik oldida turgan vaqtda tog‘ tarafdan birodari sherga bir quchoq o‘tin ortib kelib qoldi. Birodari bilan salomlashib, xush kelibsiz deb, o‘tinni ichkariga kirgizdi-da, sherga: «Barakalloh, endi boraqol», dedi So‘ng birodarini ichkariga taklif qildi. Xotini hanuz qarg‘anar, tili bilan ozor berar, eri esa bir so‘z qaytarmay, sukut saqlar edi. Solih kishi birodari bilan bir oz tamaddi qilgan bo‘ldi. So‘ng uyiga qaytdi. U birodarining shunday bema’ni xotiniga sabr qilib yashayotganiga ajablangan edi.

Oradan bir yil o‘tgach, u kishi odatiga binoan, birodarini ziyorat qilish uchun kelib eshigini taqillatdi. Xotini: «Kim?» dedi. U: «Eringizning Alloh yo‘lidagi birodari, falonchiman», degan edi, xotini: «Marhabo, xush kelibsiz. O‘tira turing, u kishi, inshaalloh, sog‘-salomat kelib qoladilar», dedi. Kishi xotinining shirinsuxan va odobliligidan ajablandi. Shu payt birodari o‘tin orqalab kelib qoldi. Kishi bundan ham hayratga tushdi. Birodari kelib u bilan salomlashib, ichkariga taklif qildi. Xotini ularga taom hozirladi va ularni shirinsuxanlik bilan taomga taklif qildi. Kishi ketishi oldidan birodariga: «Sizdan bir narsa so‘ramoqchi edim», dedi. Birodari: «Nima?» degan edi, u kishi: «O‘tgan yili kelganimda xotiningiz beodob, ko‘p qarg‘anar edi, siz esa o‘tinni sherga ortib keldingiz. Vahshiy hayvon amringizga muntazir edi. Bu yil esa, xotiningiz shirinsuxan, qarg‘anmaydi. Biroq o‘tinni o‘zingiz orqalab keldingiz. Buning boisi nima?» deb so‘radi. Shunda birodari javoban: «Ey birodar, o‘sha bema’ni xotinim vafot etdi. Uning axloqsizligi va qiliqlariga sabr qilar edim. U bilan yashash behuzurlik bersa-da, chidaganim bois shekilli, Alloh taolo menga o‘sha sherni bo‘ysundirib qo‘ygan, u og‘irimni yengil qilar edi. Xotinim vafot etgach, mana shu soliha ayolga uylandim. Bu muborak, mute’ ayol bilan rohat-farog‘atda yashayapman. Shu bois, sher kelmay qo‘ydi va o‘zim o‘tinni orqalab kelishga majbur bo‘ldim», dedi.

Alloh taolodan O‘zi yaxshi ko‘rgan va rozi bo‘lgan narsalarga sabr-bardoshli etmog‘ini so‘raymiz. Albatta, U marhamatli, saxovatli zotdir.