A dan Z gacha bo lgan nemis alifbosi
ألِفٌ، بَاءٌ، تَاءٌ، ثَاءٌ، جِيْمٌ، حَاءٌ، خَاءٌ، دَالٌ، ذَالٌ، رَاءٌ، زَايٌ، سِينٌ، شِينٌ، صادٌ، ضادٌ، طَاءٌ، ظَاءٌ، عَينٌ، غَينٌ، فَاءٌ، قَافٌ، كَافٌ، لاَمٌ، مِيمٌ، نونٌ، واوٌ، هاءٌ، يَاءٌ.
1. Араб алифбоси
ألِفٌ، بَاءٌ، تَاءٌ، ثَاءٌ، جِيْمٌ، حَاءٌ، خَاءٌ، دَالٌ، ذَالٌ، رَاءٌ، زَايٌ، سِينٌ، شِينٌ، صادٌ، ضادٌ، طَاءٌ، ظَاءٌ، عَينٌ، غَينٌ، فَاءٌ، قَافٌ، كَافٌ، لاَمٌ، مِيمٌ، نونٌ، واوٌ، هاءٌ، يَاءٌ.
Бу ҳарфлар қуйидагича шаклда ёзилади.
ا، ب، ت، ث، ج، ح، خ، د، ذ، ر، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ف، ق، ك، ل، م، ن، و، ه، ي.
Ушбу 28 ҳарф араб тили алифбосини ташкил этади. Бу ҳарфлар «Алифбо», «Ҳуруф ҳижоия», «Ҳарфу мабоний» номлари билан юритилади.
Ушбу ҳарфлардан و، ا، ي ҳарфлари баъзи ўринларда қисқа ҳижоияни, баъзи ўринларда узун ҳижоияни кўрсатади.
Масалан, أَب، اِبن، أُخت дегандаги «ا» қисқа ҳижоияни, غاب деганда узунини кўрсатади. Аввалги ҳолда ҳамза, деб исмланиб, сўзнинг ўртасида ёки охирида келганда ء ئ кўринишида ёзилади. Иккинчи ҳолда «алиф мад», деб аталади.
Шунингдек, «و» ҳарфи баъзи вақт қисқа, баъзи вақт узун ҳижоияни кўрсатади. Масалан وَرَقٌ، ثَورٌ деганда қисқа, аммо سُوقٌ، مَحْمُودٌ деганда узун ҳижоияни билдиради. Мана шу узун ҳолатни кўрсатганга «мад вови», дейилади.
Шунингдек, «ي» ҳарфи қайсидир вақтда қисқа ва яна қайсидир вақтда узун ҳижоияни кўрсатади.
Масалан: يَكْتُبُ، بَيْتٌ деганда қисқа, دِيكٌ، جَمِيلٌ деганда узун ҳижоияни билдиради. Ана шу узун ҳижоияни билдирганга «мад йоси», дейилади. Мана шу уч ҳарфнинг барчаси «мад ҳарфлари», яъни чўзувчи ҳарфлар, деб номланади.
Барча сўзлар шу ҳарфлардан ясалади. Биз сўзлашганимизда уларни талаффуз этамиз ва бир-биримиз билан гаплашганимизда ишлатамиз.
Масалан: أَبٌ (ота), أُمٌ (она), أَخٌ (ака, ука), أُختٌ (опа, сингил), اجْتِهَادٌ (ҳаракат қилиш), نَجَاحٌ (муваффақият). Сўз бир ҳарфли, بِسْمِ اللهِ даги بِ (билан) ва ألَمْ نَشْرَحْ لَكَ даги ҳамза أ (-ми?), икки ҳарфли, м: مِنْ (-дан), فِي (-да), уч ҳарфли, м: عِنَبٌ (узум), شَجَرٌ (дарахт), тўрт ҳарфли, м: جَدْوَلٌ (ариқ) ва جَعْفَرٌ (сой), беш ҳарфли, м: سَفَرْجَلٌ (беҳи), олти ҳарфли, м: زَعْفَرَان (заъфарон), гоҳида эса етти ҳарфли бўлади, м: اسْتِفْهَامٌ (сўраш). Сўз ясалганида ҳарфлар сони бундан ошиб кетмайди.
A dan Z gacha bo’lgan nemis alifbosi
Nemis bo’lmaganlar nemis tilini ko’pincha qattiq ovozli til sifatida qarashgan. Bunga qisman ba’zi nemis alifbosi tovushlari va diftonglarini guttural tarzda talaffuz qilish va ehtimol, hatto Ikkinchi Jahon Ikkinchi Jahon Ikkinchi Jahon Filmi stereotiplarining hanuzgacha ta’sir ko’rsatishi sabab bo’lishi mumkin. Nemis bo’lmagan ma’ruzachilar nemisning turli xil tovushlari bilan tanishganlaridan so’ng, she’riy go’zallikning yana bir turi ular oldida butun dunyoda Gyote va Shiller singari nasr va qo’shiqlar orqali ulug’lanib kelinadigan she’riy go’zallik paydo bo’ladi.
Nemis alifbosining o’ziga xos xususiyatlari
- Alfavitdagi 26 dan ortiq harflar – nemis tilida kengaytirilgan lotin alifbosi mavjud
- Qo’shimcha harflar ä, ö, ü va ß
- Ushbu harflarning ba’zilarining talaffuzi ingliz tilida mavjud emas
- Tomoq orqasidan bir nechta harflar ko’proq talaffuz qilinadi: g, ch, r (garchi Avstriyada r trillangan bo’lsa).
- Nemis tilidagi W ingliz tilida V ga o’xshaydi
- Nemis tilidagi V ingliz tilida F ga o’xshaydi
- Ko’pincha nemis tilidagi S so’z boshida, keyin unli qo’yilganda ingliz tilida Z kabi eshitiladi.
- Ss harfi hech qachon so’zning boshida ko’rinmaydi.
- Nemis tili telefonda yoki radio aloqada so’zlarni yozishda chalkashliklarni oldini olish uchun ishlatiladigan o’zining fonetik imlo kodiga ega.
Das Deutsche alifbosi (Nemis alifbosi)
Ularning talaffuzini eshitish uchun quyidagi harflarni bosing. (Ovoz .wav fayllari sifatida saqlandi.)
| Buchstabe/ Xat | Aussprache des Buchstabenamens/ Harf nomini talaffuz qilish | Aussprache des Buchstaben – bu erda/ Maktub tovushi – xuddi shunday | Beispiele/ Misollar |
| A a | ah | kosmonavt | der Adler (burgut), Yanuar (yanvar) |
| B b | taxminiy: dafna | bolam | der Bruder (aka), aber (ammo) |
| C v | taxminiy: tsay | ijodiy, Celcius (nemis tilidagi yumshoq c tovushi o’xshash ts) | der Chor, der Christkindlmarkt (janubiy nemischa der der Weihnachtsmarkt / Rojdestvo bozori), Celcius |
| D d | taxminiy: kun | dollar | Dienstag (seshanba), oder (yoki) |
| E e | taxminiy: ay | oqlangan | essen (eyish), zuerst (birinchi) |
| F f | eff | harakat | der Freund (do’st), offen (ochiq) |
| G g | taxminiy: gomoseksual | ajoyib | ichak (yaxshi), gemein (o’rtacha) |
| H h | haa | bolg’a | der Hammer, dieMühle (tegirmon) |
| I i | ee | Igor | der Igel (porcupine), der Imbiss (snack), sieben (etti) |
| J j | yot | sariq | das Jahr (yil), jeder (har biri) |
| K k | qah | tuya | das Kamel, der Kuchen (tort) |
| L l | ell | sevgi | o’l Leute (odamlar), das Land (er) |
| M m | em | kishi | der Mann, o’l Ameise |
| N n | uz | yaxshi | Nicht (emas), o’l Münze (tanga) |
| O o | oh | pech | Ostern (Fisih), chirigan (qizil) |
| P p | taxminiy: ish haqi | ziyofat | die Polizei (politsiya), der Apfel |
| Q q | koo | mercan | das Quadrat (kvadrat), Die Quelle (manba) Izoh: Germaniyaning barcha so’zlari bilan boshlanadi qu (kw – tovush) |
| R r | taxminiy: er | boy | der Rücken (orqa), der Stern (yulduz) |
| S s | es | hayvonot bog’i, porlash, sichqon | summenlar (xum qilish uchun), schön (chiroyli, chiroyli), o’ling Maus |
| T t | taxminiy: tay | zolim | der Tirann, acht (sakkiz) |
| U | ooh | sizda ovoz | die Universität (universitet), der Mund (og’iz) |
| V v | qush | ota | der Vogel (qush), o’l Nerven (asab) |
| W w | taxminiy: vay | furgon | o’lish Vang (yonoq), das Shvayn (cho’chqa, viyel (qancha) |
| X x | ix | kabi tovushlar kz | das Xylofon / Ksilofon, o’ling Hexe (jodugar) Izoh: boshlanadigan nemischa so’zlar deyarli yo’q X |
| Y | uep-si-lohn | sariq | die Yucca, der Yeti Izoh: boshlanadigan nemischa so’zlar deyarli yo’q Y. |
| Z z | tset | ts kabi tovushlar | die Zeitung (gazeta), der Zigeuner (lo’lilar) |
Umlaut + ß
| Aussprache des Buchstaben/ Maktubni talaffuz qilish | Beispiele/ Misollar | |
| ä | ga o’xshash tovushlar e qovun ichida | ähnlich (o’xshash), gähnen (esnash uchun) |
| ö | ga o’xshash tovushlar men qizda | Österreich (Avstriya), der Lyov (sher) |
| ü | ingliz tilida ekvivalenti va taxminiy ovozi yo’q | über (tugadi), mude (charchagan) |
| ß (eszet) | ikki baravar s tovush | heiß (issiq), o’ling Straße (ko’cha) |
Alifbo ma’nosi
Alfavit – bu belgilangan sonning fonetik tizimi bog’liq belgilartilning boshlang’ich tovushlariga yoki til.
Alfavit so’zi lotin tilidan olingan alifbo b yoki a konjugatsiyasi orqali tuzilgan alfa va ph beta-versiya, yunon alifbosining dastlabki ikkita harfi.
Alfavit zamonaviy so’zni anglatadi alifbo yunoncha harflarni a, bé va cé harflari bilan almashtiradigan va bir-birining o’rnida ishlatilishi mumkin. Shunga qaramay, alfavit so’zini alfavitga qaraganda kengroq bo’lganligi sababli boshqa belgilar tizimlari va / yoki fonetik tizimlar uchun ishlatish tavsiya etiladi.
Ispan alifbosi yoki abecedario 27 harfdan iborat: a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, ñ, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, va Z. “Ikkita L” yoki elle alifboning bir qismi deb hisoblanmaydi, lekin ikkita harf sifatida qabul qilinadi.
Alifbo bu undoshlarni unlilardan ajratish miloddan avvalgi 14-asrda mixxat yozuvlarini soddalashtirish sifatida paydo bo’lmoqda. va faqat miloddan avvalgi 1900 dan 1800 yilgacha. bilan boshlanadi semitlar Misrda ierogliflar ta’sirida bo’lgan alifboda yashagan.
O’z alfavitiga ega bo’lgan ba’zi tillar yoki tillar: ingliz, ibroniy, rus va yapon tillari. Xitoy tilida alifbo mavjud emas, chunki so’zlarning tarkibi yo’q, lekin so’z birikmalarining tarkibi mavjud emas ideogrammalar.
1-dars. Ingliz tili alifbosi
Ingliz tili grammatikasi biznikidan anchagina farq qiladi. Bu esa til o’rganishni biroz qiyinlashtiradi. Lekin, ingliz tili va o’zbek tili lotin alifbosiga asoslangan. Ya’ni, koreys, xitoy yoki rus tillaridek harflar bilan alohida tanishib chiqish shart emas. Shunday qilib, ingliz tili alifbosida 26ta harf bor. Ular:
E’tibor bering, o’zbek alifbosida esa 29 harf va bir tutuq belgisi mavjud.
Ingliz tilida harflar ikki turga: vowels(unli) va consonants(undosh)ga bo’linadi.
1️⃣ Vowels (unlilar) 5ta:
A, O, U, E, I.
Aa – ei (apple��)
Oo -ou (orange��)
Uu – yu (umbrella ☂️)
Ee – i (ear-��)
Ii – ay (ice-cream ��)
2️⃣ Consonants (undoshlar) 21ta:
Bb – bi (banana ��)
Cc – si (cat – mushuk ��)
Dd – di (dog – it ��)
Ff – ef (frog – qurbaqa ��)
Gg – dji (glass – stakan ��)
Hh – eych (hat – shlyapa��️♀️)
Jj – jey (juice-sharbat��)
Kk – key (key-kalit��)
Ll – el (lion – sher ��)
Mm – em (monkey – maymun ��)
Nn – en ( nose – burun ��)
Pp – pi (parrot – to’tiqush ��)
Qq – kyu (queen – qirolicha ��)
Rr – er (rabbit – quyon ��)
Ss – es(star – yulduz ⭐️)
Tt – ti (teacher – o’qituvchi ����)
Vv – vi (van – van ��)
Ww – dablyu (watch – qo’l soati ��)
Xx – eks (xerox-nusxa)��
Yy – vay (yummy – mazzali ��)
Zz – zed (zebra – zebra ��)
Bundan tashqari, ingliz tilida harf birikmalar ya’ni ikki harf qo’shilgan holda bir tovushni beradigan harflar mavjud. Bular:
c va h qo’shilib ch (child [chayld]-bola)
s va h qo’shilib sh (sheep [shi:p]- qo’y)
ph=f (photo [foto] – foto)
th=z yoki s (z o’qilishi: they [zey]-ular, s o’qilishi: thank you [senk yu]-rahmat) Qachon z yoki s o’qilishi bo’yicha aniq qoida yo’q. Shuning uchun so’z yodlayotganda uning o’qilishiga e’tibor berib yodlashingiz kerak.
ee=i (sheep-[shi:p]-qo’y)
oo=u (book [buk]-kitob)
Shu bilan eng birinchi darsimiz yakunlanadi. Har bir uchragan yangi so’zni lug’at daftariga yozib yodlab borsangiz so’z boyligingiz yana ham ko’payadi. Quyida olgan bilimlaringizni tekshirish uchun test yechishingiz mumkin.