Terining anatomiyasi

Terining uchta asosiy qatlami har birida ixtisoslashgan hujayralar, to’qimalar va qo’shimchalarni o’z ichiga oladi va ularning har biri tanaga xos funktsiyalarni bajaradi.

Teri holatini yaxshilashga yordam beradigan 7 ta oddiy qoida

Yumshoq, elastik va chiroyli teri nafaqat ehtiyotkorlik bilan parvarish qilish, balki sog‘lom turmush tarzi natijasi hisoblanadi. Yuzimizdan qancha uxlayotganimizni va nima yeyayotganimizni “o‘qish” juda oson. Har qanday yoshda ajoyib va ​​yaxshi ko‘rinish uchun ushbu yettita qoidani sinab ko‘ring.

Sabzavotlar iste’mol qiling

Foto: “Noviy ochag”

Tarkibida suvi ko‘p bo‘lgan va organizmingizda oson hazm bo‘ladigan: salat bargi, sabzi, bodring, arpabodiyon kabi mahsulotlarni iste’mol qiling. Ularga zaytun yog‘i va limon sharbati qo‘shing (C vitamini teriga juda foydali) va har kuni ushbu mahsulotlar bilan ovqatlaning. Bu mahsulotlar mazali, foydali va chiroyli bo‘lishingizga yordam beradi.

Donli mahsulotlar va yong‘oq iste’mol qiling

Foto: “Noviy ochag”

Parhezingiz donli mahsulotlar va yong‘oqlarga boy ekanligiga ishonch hosil qiling. Bu mahsulotlar kollagen ishlab chiqarishni qo‘llab-quvvatlaydi, bu esa terini elastik va sog‘lom qiladi. Bundan tashqari, ko‘p yong‘oq turlari sog‘liq va uzoq umr ko‘rishga hissa qo‘shadigan omega-3 ga boy.

Choy iching

Foto: “Noviy ochag”

Terining chiroyli va sog‘lom bo‘lishida namlikning to‘g‘ri muvozanatini saqlash juda muhim, buni esa yaxshi choy yordamida amalga oshirish mumkin. Zanjabilli qora choy, o‘simlik damlamalari, yalpizli yashil choy — bu ichimliklar terining holatini yaxshilaydi, energiya beradi va terini chiroyli, yorqin saqlaydi.

Faol bo‘ling

Foto: “Noviy ochag”

Sport nafaqat chiroyli qomat va sog‘lom organizm, terining holatiga ham yaxshi ta’sir ko‘rsatadi. Faol turmush tarzi ovqat hazm qilish tizimining normal ishlashini qo‘llab-quvvatlaydi (bu teri va yuzning tozaligini belgilaydi), yurak va qon tomirlari, ya’ni teri hujayralariga normal qon oqimini ta’minlaydi. Jismoniy faoliyatning o‘zingizga yoqqan turini tanlang va har kuni uni bajarishga harakat qiling.

Chuqur nafas olish mashqi bilan shug‘ullaning

Foto: “Noviy ochag”

Chuqur nafas olish stressdan xalos bo‘lishga yordam beradi va tanamizni kislorod bilan oziqlantiradi va majoziy ma’noda: go‘zallik va sog‘liq uchun doimiy stressdan ko‘ra ko‘proq zararli narsa yo‘q. O‘zingizga mos bo‘lgan dam olish usullarini toping — meditatsiya, yoga, yurish bilan band bo‘ling va imkon qadar tezroq stressni bartaraf etishga harakat qiling.

Yetarlicha uxlang

Foto: “Noviy ochag”

Kamida sakkiz soat davom etadigan qorong‘i, salqin xonada uxlash sog‘lom hayot uchun zarur. Uyqu paytida organizm yangilanadi (shu jumladan, teri hujayralari ham), zararni “sinov”dan o‘tkazadi va ularni yo‘q qiladi, asab tizimini “qayta ishga tushiradi”.

Terini namlang

Foto: “Noviy ochag”

Terini tozalash va muntazam namlash, shuningdek, quyoshdan himoya qilish har kuni qilinishi kerak bo‘lgan majburiy ish hisoblanadi. Biroq yosh o‘tishi bilan hujayralar namlikni faolroq yo‘qotadi va uni ancha sekin tiklaydi. Ularga yog‘ massajlari yoki yog‘li niqoblar bilan yordam berish mumkin, bu muolajalarni haftada bir marta uyquga yotishdan oldin bajaring va o‘zgarishlarni tezda his qilasiz.

Terining anatomiyasi

Teri inson tanasining eng katta organidir. Uning asosiy funktsiyalari himoya qilish, termal tartibga solish va his qilishdir. Teri uchta asosiy qatlamdan iborat: epidermis, dermis va teri osti qatlami.

Anatomiya

Teri tirnoq, soch va tashqi sekretsiya bezlarini ham o’z ichiga olgan integral tizimning bir qismidir. Bu kattalar tana vaznining 15% ini tashkil etadigan nihoyatda katta organdir.

Terining umumiy qalinligi tanada joylashgan joyiga qarab o’zgaradi. Eng qalin teri orqa tomonda, kaftlarda va oyoqlarning pastki qismida, qalinligi 3 millimetr (mm) gacha bo’lishi mumkin, eng ingichka terida esa epidermis o’lchaydigan ko’z qovog’ida bo’ladi. juda oz miqdordagi dermis va teri osti yog ‘bilan faqat 0,05 mm.

Terining uchta asosiy qatlami har birida ixtisoslashgan hujayralar, to’qimalar va qo’shimchalarni o’z ichiga oladi va ularning har biri tanaga xos funktsiyalarni bajaradi.

Epidermis

Epidermis – bu terining eng tashqi qatlami, ko’rinadigan terining qatlami. Epidermis, shuningdek, uchta teri qatlamining eng ingichkasidir. Bu avaskulyar teri qatlami, shuning uchun u qon tomirlarini o’z ichiga olmaydi.

Ushbu qattiq qatlam asosan keratin va epiteliya hujayralaridan iborat bo’lib, ular zich o’ralgan choyshablarga joylashtirilgan. U doimiy ravishda yangilanib turadi, chunki terining yangi hujayralari doimiy ravishda hosil bo’lib, keksa hujayralar desquamatsiya deb ataladigan jarayonda uzoqlashtiriladi.

Epidermisning muhim hujayra turlariga quyidagilar kiradi.

Epidermisning o’zi to’rtta qatlamdan iborat bo’lib, ba’zi joylarda ixtisoslashgan beshinchi epidermis qatlami mavjud.

Keratinotsitlar epidermisning “tug’ilgan” joyining eng chuqur qatlamidan, oxir-oqibat uzoqlashib ketadigan yuqori qatlamga o’tishda tub o’zgarishlarga uchraydi. Hujayraning tug’ilishidan tortib to uzoqlashguncha hujayra aylanishining butun jarayoni o’rtacha 28 kun davom etadi.

Qatlam varaqqa o’xshash qatlamni anglatadigan atama.

Epidermisning to’rt qavati:

Dermis

Dermis – terining o’rta qatlami. Dermis – bu teriga tuzilish va elastiklik beradigan qatlam.

Dermis ikki qatlamga ega: papiller qatlami va retikulyar qatlam.

Papiller qatlam epidermisga eng yaqin qatlamdir. Dermis va epidermis dermal papillae deb nomlangan barmoqlarga o’xshash proektsiyalar bilan bog’langan. Dermal papilla diffuziya deb ataladigan jarayon orqali epidermisga ozuqa moddalarini yuboradi. Papilla qatlami tarkibida mayda qon tomirlari, fagotsitlar (patogenlarni yutadigan himoya hujayralar), asab tolalari va korpuskulalar deb nomlangan taktil retseptorlari ko’p.

Retikulyar qatlam ikki dermal qatlamning qalinligi. Bu birinchi navbatda kollagen va elastin tolalaridan iborat. Bu dermisga kuch beradi va uni cho’zishga imkon beradi.

Dermisning retikulyar qatlami ichida:

Teri osti qatlami

Terining yuqori ikki qatlami teri osti to’qimasi ustida joylashgan. Ushbu qatlam ba’zida gipodermiya yoki panikulus deb ataladi.

Ushbu qatlam birinchi navbatda yog ‘to’qimasi deb ataladigan yog’li to’qimalardan iborat. Bu erda tananing yog’li zahiralari saqlanadi.

Teri osti qavati ham bo’shashgan biriktiruvchi to’qima, kattaroq qon tomirlari va nervlardan iborat. Ushbu qatlam terining yuqori qismini quyida joylashgan mushaklarga bog’lashga yordam beradi.

Ushbu qatlam qalinligi tanada joylashgan joyiga (dumba, kaft va oyoqlarda eng qalin), shuningdek odamning yoshi, jinsi va sog’lig’iga qarab farq qiladi.

Anatomik o’zgarishlar

Teri qalinligi yoshga qarab farq qiladi. Taxminan 40 yoshgacha, terining yo’nalishi o’zgarib, asta-sekin yupqalashganda teri tobora qalinlashadi, bu o’zgarishlar asosan dermisda sodir bo’ladi.

Erkaklar biologik jihatdan ayollarga qaraganda umuman qalinroq bo’lishiga oid ba’zi bir ko’rsatmalar mavjud, ammo ba’zi tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, erkak va ayol terisining qalinligi o’rtasida farq yo’q.

Teri pigmentatsiyasi, shuningdek, har bir kishidan farq qiladi. Terining pigmentatsiyasi asosan melaninning natijasidir. Aksariyat odamlar melanotsitlarning taxminan bir xil soniga ega bo’lishsa-da, ushbu melanotsitlar tomonidan ishlab chiqariladigan melanin miqdori juda katta farq qiladi. Terining melanin miqdori qancha ko’p bo’lsa, terining rangi quyuqroq bo’ladi. Karotin va gemoglobin ham terining pigmentatsiyasida muhim rol o’ynaydi, ammo kamroq darajada.

Funktsiya

Teri bir nechta muhim funktsiyalarni bajaradi.

Himoya

Terining asosiy maqsadi shikastlanish, yuqumli kasalliklar, ultrabinafsha nurlanish va namlikni yo’qotishdan himoya qiluvchi vosita bo’lib xizmat qiladi.

Teri zirh turini yaratadi, organizmga patogenlar kirib kelishining oldini olish uchun jismoniy to’siq. Bundan tashqari, sebum ozgina kislotali bo’lib, zararli mikroblar uchun ideal bo’lmagan muhit yaratadi.

Ammo, agar teriga zarar yetsa (kesilgan, qirib tashlangan, kuygan va hokazo), u zirhda bu qo’zg’atuvchilarning tanaga kirishiga imkon beruvchi chink hosil qiladi. Bu infektsiyani ushlab turishiga imkon beradi.

Teri osti qatlami, ayniqsa nozik suyaklar va mushaklarni himoya qilish uchun yostiq vazifasini bajaradi.

Teri shuningdek tanani ultrabinafsha nurlaridan himoya qiladi. Yuqorida aytib o’tganimizdek, melanin qalqonning bir turi bo’lib, ultrabinafsha nurlarini to’sib qo’yadi, shuning uchun u yuqori teri to’qimalariga qaraganda uzoqroq kira olmaydi. Quyosh nurlari melanotsitlarni ko’proq melanin hosil bo’lishiga turtki beradi, chunki teri o’zini yanada ko’proq zararlanishdan himoya qilishga harakat qiladi (boshqacha aytganda, teri yanada kuchli qalqon yaratishga harakat qiladi). Melanin hosil bo’lishi terining sarg’ayishini keltirib chiqaradi va quyoshning shikastlanishidan dalolat beradi.

Teri ortiqcha suv yo’qotilishining oldini olishning kalitidir. Epidermis suvning bug’lanishini sekinlashtirishga yordam beradigan to’siq hosil qiladi, shuningdek cho’milish yoki suzish paytida ortiqcha suvning teriga singib ketishiga yo’l qo’ymaydi.

Sensatsiya

Terida topilgan nerv sonlarining ko’pligi inson tanasiga bosim, harorat va og’riq hislarini aniqlashga imkon beradi. Sensor retseptorlari terida uchraydi, ayniqsa dermida juda ko’p.

Termoregulyatsiya

Teri tana haroratini juda aniq oraliqda saqlashga yordam beradi.

Tana haddan tashqari sovib ketganda (gipotermiya), artezator pili mushaklari sochlarning tik turishiga olib keladi va sizga g’ozlar beradi. Soch va tana o’rtasida ushlangan yupqa havo qatlami tanani isitishga yordam beradigan izolyator vazifasini bajaradi.

Dermis ichidagi qon tomirlari ham torayadi, bu jarayon vazokonstriksiya deb ataladi. Teri sirtidagi tomirlarni toraytirib, terining sovishini ta’minlaydi, shu bilan birga tananing yadrosi va tanqidiy organlari uchun isitilgan qon saqlanib qoladi.

Tana juda qizib ketganda, sudorifoz bezlari terni chiqaradi. Ter bug’langanda terini sovitadi.

Bu erda qon tomirlari tanani kengaytirish (vazodilatatsiya) orqali sovutishda ham rol o’ynaydi. Tomirlar bo’shashib, ko’proq qonni tanasining yadrosidan oqishiga imkon beradi va shu bilan birga issiqlik olib keladi. Keyin issiqlik teri orqali tarqaladi.

D vitamini sintezi

Teri organizmga zarur bo’lgan D vitaminining ko’p qismini ishlab chiqarish uchun javobgardir. Terida 7-degidroxolesterin deb nomlangan molekulalar mavjud. Ushbu molekulalarga quyosh nurlarining UVB nurlari tushganda, ular D3 vitaminiga aylanadi. Keyin D3 vitamini buyraklar orqali D vitaminining faol shakliga aylanadi.

D vitaminining etarli miqdorini olish uchun zarur bo’lgan quyosh miqdori juda xilma-xil bo’lib, terining rangi, mavsumi, joylashuvi (ekvator va shimoliy kengliklarga yaqin), kunning vaqti va terining miqdori kabi turli xil omillarga bog’liq. ta’sir qiladi. Sizga quyosh nurlari miqdorini aniqlash uchun shifokorning tavsiyasiga amal qilish tavsiya etiladi.

D vitamini qo’shimchalari ham tanlovdir.

Birlashtirilgan shartlar

Teriga ta’sir qiladigan yuzlab holatlar mavjud va ularning sabablari juda keng.

Xavfsiz teri lezyonlari

Bu odatiy va zararli bo’lmagan saraton o’smalari. (Agar siz yangi o’sishni yoki mavjud bo’lgan o’zgarishlarni sezsangiz ham, uni shifokorga qarashingiz kerak.)

Yallig’lanishli toshmalar / holatlar

Teriga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan juda ko’p yallig’lanish kasalliklari mavjud. Ba’zilari vaqtinchalik, boshqalari esa surunkali. Ba’zilar davolanishni talab qilishi mumkin, boshqalari esa o’z-o’zidan davolanadi. Ular ko’pincha bir-biriga o’xshashdir, shuning uchun har doim shifokorga tashxis qo’yish yaxshi bo’ladi.

Jarohatlar

Teri har xil jarohatlarga qarshi himoyasiz. Aksariyat hollarda terini davolash jarayoni ajoyib va ​​murakkab jarayon orqali amalga oshiriladi. Jiddiy shikastlanishlar har doim sog’liqni saqlash mutaxassisi tomonidan davolanishi kerak. Umumiy teri jarohatlariga quyidagilar kiradi:

Teri infektsiyalari

Teri to’sig’ida mikroblar o’tishiga imkon beradigan tanaffus bo’lganida infektsiyalar tutilishi mumkin. Infektsiyani bakteriyalar, viruslar yoki qo’ziqorinlar keltirib chiqarishi mumkin. Ular quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Virusli infektsiyalar

Terida paydo bo’lmagan ko’plab holatlar teri simptomlarini keltirib chiqarishi mumkin. Ular quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Pigmentatsiya buzilishi

Bu terining melanin ishlab chiqarishiga ta’sir qiluvchi buzilishlar. Pigmentatsiya sharoitlari rangning oshishiga (giperpigmentatsiya) yoki rangning yo’qolishiga (gipopigmentatsiya) olib kelishi mumkin. Ba’zi pigmentatsiya sharoitlari davolanadi, boshqalari esa yo’q.

Saraton

Teri saratoni ko’pincha quyoshning haddan tashqari ta’siriga bog’liq. Teri saratonining aksariyat shakllari yuqori darajada davolanadi, ammo ularni erta aniqlash muhim ahamiyatga ega.

Teri saratonining uch turi mavjud:

Agar sizda yara davolanmasa yoki takrorlanib turmasa, yangi teri mol yoki jarohati yoki mavjud bo’lgan molning hajmi, shakli yoki rangi o’zgargan bo’lsa, uni shifokor tomonidan tekshirishingiz kerak.

Genetik sharoit

Ba’zi bir genetik holatlar terining kerakli darajada ishlamasligiga olib kelishi mumkin. Ularning aksariyati juda kam. Ular quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Sinovlar

Terida ushbu organga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan turli xil kasalliklarni aniqlashga yordam beradigan bir nechta testlar mavjud.

Biopsiya

Teri biopsiyasi bu mikroskop ostida tekshirish uchun hujayralar yoki teri to’qimalarini olib tashlashdir. Biopsiya teri saratoni, infektsiyani tekshirish va ba’zi toshmalarni aniqlashga yordam berish uchun ishlatiladi.

Teri biopsiyasini qilishda uchta asosiy usul qo’llaniladi: mushtlash, tarash va eksiziya.

Biopsiyadan oldin sizga lokal behushlik beriladi. Ba’zi hollarda biopsiya joyini yopish uchun tikuvlardan foydalanish mumkin.

Teri saratoni biopsiyasining turlari

Yamoq sinovi

Kontakt dermatitning mumkin bo’lgan sabablarini aniqlashga yordam beradigan yamoq sinovlari keng tarqalgan. Umumiy alerjenlarga singdirilgan kichik yostiqchalar bilan yopishtiruvchi yamaqlar 48 soat davomida orqada va chapda joylashtiriladi. Yamalar olib tashlangandan so’ng, terida tirnash xususiyati, qizarish yoki shishish belgilari mavjudligini tekshiradi. Bu kontakt dermatitni qo’zg’atadigan moddalarni bilishga imkon beradi.

Vuds chiroqlarini tekshirish

Vuds chiroqi – bu shifokorga oddiy ko’z bilan osongina ko’rinmaydigan narsalarni aniqlashga imkon beruvchi qora nurning bir turi.

Imtihon paytida siz qorong’i xonada o’tirasiz. Shifokor rang o’zgarishini izlash uchun Woods lampasini teringizga yaqin tutadi. Ba’zi qo’ziqorinlar yoki bakteriyalar mavjudligi, ayniqsa ranglarda paydo bo’ladi. Giperpigmentatsiya yoki gipopigmentatsiya chegaralari Vuds lampasi ostida ham osonroq ko’rinadi.

Skin Prick testi

Teri prick testi – bu terida o’tkaziladigan, ammo terining holatini aniqlash uchun ishlatilmaydigan test. Buning o’rniga, odamning qaysi moddalariga alerjisi bo’lishi mumkinligini aniqlash uchun terining sinovlari qo’llaniladi. Bunga allergik rinit va oziq-ovqat allergiyasini keltirib chiqaradigan narsalar kiradi.

Terining tirnoq sinovlari odatda orqa yoki qo’lda amalga oshiriladi. Allergen ekstraktlariga botirilgan, mayda nuqtalari bo’lgan asbob terining sirtini qoqish yoki chizish uchun ishlatiladi. 15-20 daqiqadan so’ng terini tekshiradi. Yallig’langan har qanday zarbalar yoki bo’rilar ijobiy reaktsiyani ko’rsatdi.

Juda yaxshi so’z

Ko’rinadigan va tanish bo’lgan organ uchun teri ajablanarli darajada murakkab. Inson tanasining eng katta organi sifatida teri ko’plab muhim funktsiyalar uchun javobgardir. Teriga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan yuzlab holatlar mavjud; ularning aksariyati nihoyatda o’xshash va bir-biridan farqlash qiyin. Agar kerak bo’lsa, terining holatini aniqlash va davolashda yordam uchun shifokorga murojaat qiling.

Hayotni uch oddiy bosqichda yaxshilovchi yaponlar. Kaizen («ijobiy o‘zgarish» ) falsafasi

Weforum nashri ma’lumotiga ko‘ra, ikkinchi jahon urushidan keyingi yillarda amerikalik avtomobil sohasi boshqaruvchilari yapon Toyota’siga tashrif buyurishadi. Maqsad esa kompaniyaning qanday va qancha transport ishlab chiqara olishini imtihondan o‘tkazishdan iborat bo‘lgan. O‘shanda amerikalik ishbilarmonlar inson falsafasi ishlab chiqarish innovatsiyasini oyoqqa qo‘ya olishiga guvoh bo‘lgan edi. Ishchilarni rag‘batlantirish, jarayonni o‘stirish, qonun-qoidalarning bir maromda borishi uchun bu falsafa muhim bo‘lgan.

Ishchilar jazolanishi o‘rniga Toyota’da chiqimni kamaytirib, samaradorlikni oshirish taklifini bera oladigan xodimlar rag‘batlantirilgan. Natijada Toyota zavodlarida faqat o‘ta kichik xatolar qayd etilib, rivojlanish har doim bir maromda ushlab turilgan.

Bu falsafa – Kaizenni amerikalik rahbarlardan biri o‘zlashtirib, ushbu yo‘nalish sog‘liqni saqlashdan tortib to dasturiy sohada ham qo‘llaydi.

Kayezin falsafasi doimiy rivojlanib boradi, vaqt ta’sirida o‘zgarish xususiyatiga ega. Birinchi marta u joriy qilinayotgan paytda notinchlik, katta o‘zgarishlar va xato qilishdan qochishga harakat qilingan. Holbuki, bu tushunchalar ko‘pincha innovatsiya bilan birga tilga olinadi. Biroq kaizen o‘z tarjimasida ham aynan «ijobiy o‘zgarish» degan ma’noni anglatadi.

Kaizenni logistika va boshqa turdagi sanoat jarayonlaridan tashqari shaxsiy mahsuldorlik va doimiy ish kuniga ham joriy qilish yaxshi samara beradi. «Uyga qarab yur» , «katta narsaga intil» degan so‘zlar yaxshi motivatsiya bo‘lishi mumkin. Kaizen esa ishontirish borasida bulardan kuchsizroq bo‘lsa-da, ko‘proq ishga da’vat etuvchi, muvaffaqiyatsizlikni qabul qila oluvchi, yaxshiroq ishlashni o‘rgatuvchi falsafa hisoblanadi.

Asosiy prinsiplari

Kaizenni joriy qilishdan maqsad samaradorlik, qoniqish hissini oshirish va sarf-xarajatni kamaytirishga erishishdir. Uning asosini tashkil etuvchi omillar esa quyidagilardan iborat:

Jarayonni standartlashtirishi, shuning uchun ham hammasi avvaldan tashkil etilgan va takrorlanuvchi;
Baho berishga e’tibor qaratish va jarayonni faktlarga tayanib baholash;
Natijani odamning ehtiyoji bilan solishtirish (Senga va’da qilingan narsaga erishdingmi?)
Bir xil natijaga erishish uchun yangi va innovatsion yo‘llardan foydalanish;
Vaziyatni o‘zgartirish va metodlarni yangilash uchun harakat qilish.
«Bugungi kunimning «top natija» si nima bo‘ldi?»
«Bugun mening eng ojiz nuqtam nimada ko‘rindi?»
«Keyingi safar bundan yaxshiroq bo‘lishi uchun nima qilish zarur?»
«Men bugun nimadan mag‘rurlandim?»
«Nima o‘rgandim?»

Garchi Kaizen falsafa atamasi hisoblansa-da, u o‘zgarmas qoida emas. Bu tushuncha moslashuvchan, shaxsning o‘ziga, ish holatiga va uning xohish-irodasiga qarab o‘zgaradi.

Sizni qaysi daraja qoniqtiradi, degan savolni berish ham muhim. Masalan, ba’zi odamlar uchun kechagi kunidan 1 foizgina yaxshi yashasa, yetarli. Ayrimlar esa kaizenni inglizcha 5 ta S nazariyasi bo‘yicha (sifat, kuch-qudrat, yorug‘lik, standartlashtirish, barqarorlik) ishlatadi.

Kaizenni individga joriy qilish

Kaizenni ish faoliyatida joriy qilib, ko‘proq ish unumdorligiga erishish mumkin. Aytaylik, kitob yozish kabi kreativ topshiriqlarda ham turli xalaqit beruvchi holatlarni kamaytirib, ishni tugatishga yordam berishi mumkin.

Qayerga va nima uchun energiya sarflayotganini anglash kerak.
«O‘zingdan qaysi mayda intilishlar yordamida ham ko‘proq samaradorlikka erishishing mumkinligini so‘rab tur» qoidasi.
Ish rejalashtirish va uni yaxshilash uchun nima qilish mumkinligini o‘ylash uchun vaqt ajratish.
Kaizenning asosiy vazifalaridan biri xarajatni kamaytirish. Unumdorlikka erishishning ham yo‘li oson: kamroq va yaxshiroq qil.

Agar o‘zingizni bag‘ishlayotgan ishingiz siz uchun muhimligini his qilmasangiz, unda siz vaqtingizni bekor sarflayotgan bo‘lishingiz mumkin. Unda to‘xtatish uchun nima kerakligini ham bilish zarur. Biz ba’zida o‘z kunimizning sarfini tashkil qilishda xatoga yo‘l qo‘yamiz. Bunday bo‘lmasligi uchun esa o‘z kunlik jadvalimizni tekshiruvdan o‘tkazishimizga to‘g‘ri keladi.

Har bitta topshiriqni haftalik qilib belgilab olish zarur. Agar jarayon haqida to‘liq ma’lumot bo‘lsa, qaysi topshiriqlar muhimligini belgilab olish va u, haqiqatan, siz uchun bajarilishi kerakligini his qilishingiz zarur.

Agar siz uchun ushbu topshiriq juda kerakli o‘rinni egallasa, uni qanday qilib tez va va yaxshiroq qilish uchun o‘zingizning imkoniyatlaringizni o‘lchab ko‘rishingiz zarur. Turli muhim ma’lumotlarni yozib qo‘yish yoki e-mail’dan foydalanib, qayd qilish ishlarini tashkillashtirish mumkin.

Bir qancha liderlar ko‘z ochish mashqidan foydalanishadi. Masalan, ular o‘zlari uchun zarur bo‘lmagan majlislardan «yo‘q bo‘lish» yo‘lini topishadi.

Biz hammasi yaxshilanishi haqida o‘ylayotganimizda kalit harakat – hammasini mayda narsalar bilan rejalashtirishimiz imkoni bo‘lishi mumkin. Mayda narsalar haqida o‘ylash kerak. Biroq ba’zida instinktlarimiz katta narsalar haqida xayol qiladi. O‘ta sabrsizlik bilan natijani kutamiz. Agar shu kecha amalga oshmasa, aqalli shu hafta yoki oyda kutganimizga erishishimiz zarurday tuyuladi. Biroq kichkina narsalardan boshlab rejalashtirish sabr talab qilsa ham, ular orqali katta narsalarga erishish osonroq.

Aytaylik, siz o‘z ish unumdorligingizni oshirish uchun hatto tanafussiz ham ishlashni ma’qul ko‘rdingiz. Biroq agar ishni 15 daqiqagina oldin boshlab, telefoningizni sizga dam olish vaqtini eslatishi uchun ogohlantiruvchi vazifasini yuklab qo‘ysangiz, ko‘proq narsaga erishish mumkin.

Agar bu kabi metodlar ish bermasa, yana boshqa usullar o‘ylab topishga harakat qilish kerak. Agar ular ham sizni yaxshi tarafga o‘zgartirmasa, demak, hayotingizda nimanidir faqat juda oz-ozdan o‘zgartirib borish kerak.

Biz band bo‘lganimizda o‘z ishimizni baholash uchun deyarli vaqt topmaymiz. Biroq Kaizen, hammasi nimaga qarab borayotganini baholashni talab qiladi.

Xuddi Toyota singari o‘zingizni charchagan, tashvishlangan, diqqati bo‘lingan deb topsangiz, ishni to‘xtatish zarur. Bu kabi holatlar siz uchun tanaffus olish va hammasini joyiga qo‘yish uchun nimadir qilishingiz zarurligini ko‘rsatadi. Hammasini sabr bilan o‘z-o‘zini nazorat qilish va holatni ozgina sekinlashtirishni ham unutmaslik zarur.

Masalan, har yakshanbada 1 soatni o‘tgan haftaning sarhisobi va keyingi ishlarning to‘liq rejalashtirilishi uchun sarflash mumkin. Bunda bir haftalikka baho berishda yutuq va kamchiliklarni ko‘ra olish, ularni balansda tahlil qila olish ham muhim.

Hatto kunlik ham ayrim savollarni odam o‘ziga berishi mumkin:

Kaizen g‘oliblik va mag‘lubiyat o‘rtasidagi alternativ yo‘lga o‘xshaydi. Qaysi birini tanlashni va maqsadlarimizni qay darajada realizatsiya qilishni o‘zimiz hal qilamiz. Shuni unutmaslik zarurki, Kaizen hayotimizni bir tunda butunlay o‘zgartirib bermaydi, hammasi o‘ta kichik qadamlar bilan reallikka aylanadi.